سیدمحمد فقیهی - دانشکده دامپزشکی،گروه علوم زیستی مقایسه ای
علی رسولی - دانشکده دامپزشکی،فارماکولوژی
علیرضا باهنر - دانشکده دامپزشکی، گروه بهداشت مواد غذایی

زمینه مطالعه: مصرف داروهای ضدباکتریایی در حیوانات مولد غذا علاوه بر آثار بسیار مفید در پیشگیری، درمان و کنترل بیماری های عفونی می تواند مخاطرات بهداشتی از جمله گسترش مقاومت باکتریایی و بقایای دارویی به دنبال داشته باشد. با توجه به نبودن اطلاعات در مورد وضعیت مصرف این داروها در گاوداری های شیری استان قم این پژوهش صورت گرفت. هدف: بررسی الگوی مصرف داروهای ضد باکتریایی و میزان رعایت نکات مرتبط با بهداشت عمومی در گاوداری های شیری استان قم. روش کار: در مطالعه حاضر 100 واحد گاوداری شیری در سه ناحیه استان قم شامل ناحیه جنوب (کهک)، غرب (جعفرآباد و خلجستان) و مرکزی (قم و حومه)، با استفاده از پرسشنامه و به طور حضوری بررسی شد. نتایج: اکسی تتراسایکلین تزریقی، تایلوزین، پنی سیلین+ استرپتومایسین به ترتیب با 94 درصد، 89 درصد و 87 درصد بیشترین فراوانی را از نظر مصرف در بین 20 فرآورده ضدباکتریایی مورد استفاده در گاوداری های استان قم داشتند و طیف وسیعی از سایر داروهای ضدباکتریایی نیز درصدهای بالایی را نشان دادند. در بین 9 فرآورده داخل پستانی، تترانبالون/ مستی جت فورت و لینکونئوسین ام - سی با 50 درصد و 40 درصد بیشترین فراوانی را از نظر فراوانی مصرف نشان داد. همچنین درصد قابل توجهی از گاوداری ها، شیرهای جمع آوری شده از دام های مبتلا به ورم پستان (35 درصد) و یا مبتلا به بیماری های دیگر (41 درصد) که با داروهای ضدباکتریایی درمان می شدند را به مخازن شیر مورد مصرف انسان وارد می کردند. نتیجه گیری نهایی: مصرف گسترده داروهای ضد باکتریایی و وجود درصد بالایی از واحدهای گاوداری شیری که اصول درمان منطقی و زمان منع مصرف شیر و گوشت را رعایت نمی کنند در استان قم ملاحظه شد. این امر می تواند ناشی از آگاهی ناکافی افراد شاغل دردامداری در زمینه پیامدهای بهداشت عمومی ناشی از مصرف این داروها و نظارت ناکافی شبکه های دامپزشکی استان باشد.

داروهای ضد باکتریایی, گاوداری شیری, الگوی مصرف, بقایای دارویی, بهداشت عمومی