راضیه لبیب زاده - استادیار، دانشکده عمران، معماری و هنر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

گسترش شهرها و رشد شهرنشینی در قرن معاصر باعث ایجاد مشکلات فراوانی در محیط زیست شهری و حومه های آن شده است. به نظر می رسد بازآفرینی باغ های ایرانی در شهرهای معاصر و مناسب سازی آن با زندگی روزمره و حیات پویای کلان شهرها می تواند در حل چالش های مذکور موثر باشد. هدف این مقاله بررسی راهکارهای ایجاد باغ شهر براساس نیازهای نوین شهرنشینی است. برای دستیابی به این هدف در مرحله اول پژوهش با استفاده از روش توصیفی تفسیری و تحلیل محتوا اصول کالبدی و معنایی باغ های ایرانی بررسی شده و مرحله دوم با بکارگیری روش تحقیق استدلال منطقی، راهکارهای عملکردی برای بازآفرینی باغ ایرانی در شهرهای معاصر ارائه شده است. براساس یافته ها، گسترش کلان شهرها علاوه بر ایجاد آلودگی های فراوان محیط زیستی، معضلات فرهنگی اجتماعی نیز در پی داشته است و بازآفرینی باغ ایرانی می تواند موجب کاهش این آلودگی ها شود و مسائل فرهنگی و اجتماعی را نیز سامان بخشد. همچنین مشخص شد که در راستای ایجاد باغ شهرها، ساخت باغ های افقی با سه مقیاس خرد ، میانی و کلان و باغ های عمودی با مقیاس خرد باعث بهبود یا ارتقای کیفیت محیط زیست و همچنین انتظام ساختارهای منظر شهری می شود.

مسائل زیست محیطی، باغ ایرانی، باغ شهر، منظر شهری