اصغر اصغری مقدم - دانشگاه تبریز
میرسجاد فخری - دانشگاه تبریز
مرتضی نجیب - سازمان آب منطقه ای تبریز

دشت مرند یکی از دشت های حاصلخیز استان آذربایجان شرقی است که بیش از 80 درصد آب مورد نیاز آن از آب زیرزمینی تامین می شود. حفظ و حراست از کیفیت این منبع آبی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این تحقیق از روشهای آنالیزهای چند متغیره، اندیس های اشباع در ارزیابی پارامترهای کیفی استفاده شده است. بدین منظور تعداد 48 نمونه از منابع آب زیرزمینی دشت جمع آوری و برای یونهای اصلی و بعضی گونه ها و یونهای فرعی (NO3-، F- و SiO2) آنالیز شیمیایی قرار گرفت. تحلیل خوشه ای، منابع آب را در سه گروه مجزا قرار می دهد در گروه اول تیپ آب بصورت بی کربنات سدیک و در گروه های دوم و سوم کلروه سدیک است. نتایج تحلیل عاملی، نشان می دهد که 75 درصد از تغییرات کیفی آب توسط سه عامل شامل تاثیر سازندهای تبخیری و نمکی، انحلال کانی ها و افزایش تبخیر سطحی کنترل می شود. به منظور شناسایی فرآیندهای ژئوشیمیایی حاکم بر سفره آبدار، اندیسهای اشباع کلسیت، دولومیت و ژیپس نمونه ها مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که ترکیب شیمیایی آب زیرزمینی به شدت تحت تاثیر تغذیه از رودخانه، رسوبات تشکیل دهنده سفره آبدار و تبخیر از سطح آب زیرزمینی می باشد.

آب زیرزمینی, آنالیز چند متغیره, هیدورژئوشیمی, اندیس اشباع