محمد حمیدی قره تپه - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
سید حسن گلمایی - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
میرخالق ضیاءتبار احمدی - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

از جمله حساس ترین و مهم ترین مسایل در پروژه های عمده ی عمرانی هم چون انتخاب محل احداث سدهای بتنی و خاکی، کانال های انتقال آب، انتخاب مسیر احداث بزرگراه ها و راه های اصلی و فرعی و ... مطالعه ی فشار آب منفذی داخل خاکریزها و تامین پایداری آن ها است. یکی از دلایل ناپایداری شیب ها و وقوع گسیختگی ها در شیروانی ها فشار آب منفذی است و این مساله به خصوص در مناطق مرطوب و در ساختگاه هایی که جنس خاک آن ها رسی اشباع است، چشم گیرتر است. تغییرات سطح آب داخل کانال باعث نوسان فشار آب حفره ای در خاکریز می شود که تغییرات مقادیر ضریب اطمینان شیروانی در طول سال را به دنبال دارد. در این مقاله و در قالب یک مطالعه ی موردی، نقش زه کش افقی در پایداری شیب شیروانی ساختگاه مورد مطالعه با مدل عددی Plaxis V8.2، در سه حالت افت سریع، افت آرام و حداکثر سطح آب داخل کانال مورد بررسی قرار گرفته که ضریب اطمینان ها به ترتیب برابر 6/1، 73/1 و 8/2 بدست آمده است. با قرارگیری زه کش داخل خاکریز بیشترین افزایش ضریب اطمینان زمانی بود که زه کش در کف کانال قرار داشت که برای افت سریع، آرام و حداکثر سطح آب برابر 62/1، 03/2 و 8/2 بدست آمده است. نتایج نشان می دهد که نقش زه کش افقی در پایداری شیب شیروانی چشم گیر است و فشار آب منفذی در این خصوص عامل تاثیرگذاری محسوب می شود. با تغییر مکان زه کش افقی فشار آب منفذی توسط دو نرم افزار پلکسیس و پلکس-فلو محاسبه شد. کم ترین مقدار فشار آب منفذی به ترتیب برابر 58/63- و 60/63- بدست آمده است.

فشار آب منفذی, ضریب اطمینان شیروانی, Plaxis, افت سطح آب