اثر نانوذرات آهن بر توزیع شکل های شیمیایی سرب در یک خاک آهکی

تحقیقات اندکی در رابطه با اصلاح خاک های آلوده با نانوذرات آهن صورت گرفته است، لذا این پژوهش با هدف بررسی کارایی نانوذرات آهن در تثبیت سرب خاک انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با دو نوع نانوذره آهن (اکسیدآهن هماتیت و آهن صفرظرفیتی) در دو سطح (صفر و 1 درصد) در دو زمان (3 و 21 روز) و سه تکرار به انجام رسید. کاربرد نانوذره آهن صفرظرفیتی موجب کاهش معنی دار سرب در بخش های تبادلی و کربناتی به ترتیب از 6/3 و 0/40 درصد در خاک شاهد به 8/2 و 3/34 درصد و افزایش معنی دار سرب در بخش های آلی و باقی مانده خاک از 6/1 و 3/8 درصد به 2/2 و 6/13 درصد گردید. در خاک تیمارشده با نانوذره هماتیت نیز درصد سرب در بخش باقی مانده به طور معنی داری افزایش یافت و به 8/10 درصد رسید، اما سرب بخش اکسیدی کاهش معنی داری یافته و از 7/48 به 5/44 درصد رسید. مقدار سرب قابل فراهم در خاک نیز با عصاره گیر EDTA اندازه گیری شد. نتایج نشان داد کاربرد نانوذره آهن صفرظرفیتی موجب کاهش معنی دار سرب قابل استخراج باEDTA شد، اما کاربرد نانوذره هماتیت تفاوت معنی داری در مقایسه با شاهد ایجاد نکرد. گذشت زمان نیز تفاوت معنی داری در فراهمی سرب تیمارهای آهن دار ایجاد نکرد، اما موجب افزایش فراهمی سرب در تیمار شاهد شد. به طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که نانوذرات آهن کارایی قابل ملاحظه ای برای تثبیت سرب در خاک ندارند.

Keywords:

آهن صفرظرفیتی , تثبیت , نانوذرات , سرب , هماتیت