سمیه نوری - دانشجوی دکتری، دانشکده الهیات، دانشگاه سیستان و بلوچستان، سیستان و بلوچستان، ایران.
امیرحمزه سالارزایی - استاد دانشگاه سیستان و بلوچستان، سیستان و بلوچستان، ایران
نادر مختاری افراکتی - استادیار دانشگاه سیستان و بلوچستان، سیستان و بلوچستان، ایران.

تبادل ارز خارجی یا بازار فارکس یک بازار جهانی نامتمرکز است که در آن، ارزها به صورت جفتی معامله شده و معامله­گران از تغییرات قیمت ارزها سود و زیان می­کنند. ممنوعیت اعمال­شده از سوی قانون گذار ایران بر این بازار، منجر به ارائه شبهات قابل تاملی شده است. این ­مقاله به منظور تحلیل زوایای فقهی این معاملات، با تحقیق در ماهیت بازار فارکس و شبهات وارده بر آن، به روش توصیفی   تحلیلی چنین ارزیابی می­کند که استدلال­های ارائه­شده مبنی بر تشابهات کارکردی معاملات فارکس با ربا و قمار، به­ نوعی بیانگر علل عدم مشروعیت این بازار است. از آنجایی که ضررهای مالی حاصل از معاملات فارکس، به فرد معامله­گر منحصر نبوده و در پی خروج بی­رویه ارز کشور، جامعه را نیز به اشکال مختلف تحت­تاثیر قرار می­دهد، قواعد فقهی متعددی از قبیل لاضرر، غرور، مصلحت نظام و...، مبنای تحلیل و ارزیابی واقع می­شود که در این نوشتار به ­تفکیک مورد بررسی قرار گرفته­اند. با استناد به تمامی موارد گفته شده، نه تنها وضعیت فقهی، بلکه وجه ممنوعیت این معاملات در قانون ایران نیز مبرهن می­گردد.

فارکس, معاملات, قمار, شبهه, قانون, ایران