محسن ایثاری - دکتری مهندسی عمران، دانشگاه تبریز، ایران.
رضا تاری نژاد - دانشیار، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تبریز، ایران.
سید کاظم رضوی - دانشجوی دکتری عمران، دانشگاه تبریز، ایران.

مطالعات محققین اثبات می کند که رکوردهای مربوط به یک زلزله که در نقاط مختلف زمین ثبت می شوند، به دلیل عواملی چون محدود بودن سرعت انتشار امواج زلزله، تفرق امواج از نظر دامنه و فاز، تفاوت هایی دارند. این امر، لزوم کاربرد مفهوم تغییرات مکانی حرکت زمین در زمان زلزله را برای به کارگیری در آنالیزهای دینامیکی سازه ها نشان می دهد. در پژوهش حاضر، با استفاده از نرم افزار تفاضل محدود FLAC مدل ایستگاه مترو دایکای تهیه و در دو وضعیت بارگذاری لرزه ای یکنواخت و غیریکنواخت مورد بررسی قرار گرفت. پدیده بزرگنمایی ناشی از تفرق امواج لرزه ای با حضور سازه مترو و بدون آن، شتاب های حداکثر روی سطح زمین و بین لایه های تشکیل دهنده اطراف ایستگاه، تغییرمکان نسبی سازه و همچنین طیف ارتباط بین زوج نقاط در دو وضعیت بارگذاری ارزیابی شد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که بیشترین مقدار بزرگنمایی به مقدار 75/1 در نقطه نزدیک سازه و در وضعیت بارگذاری غیریکنواخت اتفاق افتاده است. همچنین برای افزایش دقت در تخمین شتاب های سطح زمین، علاوه بر وجود سازه، وضعیت بارگذاری غیریکنواخت نیز باید در نظر گرفته شود.

تحریک یکنواخت, بزرگنمایی, سازه زیر زمینی, تفاضل محدود, تحریک غیر یکنواخت