بهبود مدیریت مصرف آب اولین گام برای دستیابی به امنیت غذایی

امنیت غذایی در گرو افزایش تولیدات کشاورزی در برابر افزایش درخواست غذای ناشی از رشد جمعیت است. از سوی دیگر افزایش تولیدات کشاورزی از طریق توسعه اراضی کشاورزی با محدودیت های جدی در تامین آب مواجه است: کمبود منابع آب تجدید پذیر کشور، هزینه زیاد و پیچیدگی طرح های جدید تامین آب، ظهور رقبای جدید درعرصه مصرف آب و کاهش سهم آب بخش کشاورزی به دلیل افزایش مصرف شرب، صنعت، توجه بیشتر به نیازهای زیست محیطی و کاهش منابع آب قابل مصرف در کشاروزی در اثر افت کیفیت آب (شوری)، از محدودیت های عرضه آب بیشتر با هدف توسعه اراضی کشاورزی محسوب می شوند. بنابراین تنها راه پاسخ به تقاضای روز افزون غذا، بهره برداری بهینه از منابع آب استحصال شده برای کشاورزی و تولید بیشتر در ازای مصرف آب کمتر است. البته کنترل تلفات در فرآیند تولید و مصرف محصولات کشاورزی را نیز نباید از نظر دور داشت. بنابراین بهبود مدیریت مصرف آب منابع سطحی و زیر زمینی گام مهم و موثر در مصرف بهینه آب و افزایش راندمان و تولید محصولات کشاورزی محسوب می شود. به خصوص بهبود مدیریت در استفاده از منابع سطحی به لحاظ وضعیت نامناسب بهره برداری و نگهداری شبکه های آبیاری و زهکشی تاثیر عمیق تری در افزایش راندمان آبیاری و عملکرد کشاورزی خواهد داشت. در این مقاله عوامل تاثیرگذار بر بهبود مدیریت مصرف آب در هفت موضوع به شرح زیر مورد بررسی قرار می گیرد و ضمن آن برخی از اقدامات لازم برای دستیابی به بهبود مدیریت مصرف آب و در نهایت افزایش تولیدات کشاورزی در هر یک از هفت عامل مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد. 1- قابلیت فنی تاسیسات انتقال و توزیع آب از نظر فیزیکی 2- کارآیی دستورالعمل ها و ضوابط فنی و مدیریتی بهره برداری و نگهداری تاسیسات آبیاری 3- جامعیت و قابلیت اجرای قوانین، آئین ناه ها، تصویب نامه ها و سایر ضوابط حقوقی و اداری حاکم در مدیریت مصرف آب 4- دانش و تخصیص نیروی انسانی دست اهندرکار مدیریت مصرف آب در نهادهای وابسته به دولت و خصوصی 5- توسعه یافتگی جامعه کشاورزان مصرف کننده آب 6- رشد و توسعه فعالیت های کشاورزی کشور 7- برخورداری از نظام تولید، کنترل و پردازش داده ها به منظور تامین اطلاعات مورد نیاز برای مدیریت مصرف آب.