رضا روحی مهره - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران

خاورمیانه گهواره اولیه تمدنها در جهان بوده و منطقه ی استراتژیک از نظر جغرافیایی و انرژی است به طوری که درصد بالای از نفت کره زمین در این منطقه است. منطقه خاورمیانه پر تنش ترین و بحران خیزترین ناحیه جهان است و مشاهدات و تجربیات نیز موید این مطلب است. از روزی که اسرائیل به عنوان یک کشور در فلسطین تاسیس شد، خاورمیانه دچار آشوب گردیده است. اگرچه زمینه های آشوب در این منطقه از قبل وجود داشته است و ریشه های مختلف ایدئولوژیکی- تاریخی داشته، اما ایجاد یک کشور تازه تاسیس بنام اسرائیل در خاک فلسطین نابسامانی را نه تنها در خاورمیانه بلکه در جغرافیایی جهان اسلام برای همیشه بیمه کرد. این مسئله باعث شده است که مذاکرات در خصوص صلح در خاورمیانه با شکست روبه رو شود و بحران در این منطقه به قوت خود ادامه داده و زمینه های ناامنی و درگیری در این منطقه تقویت شود. ما در این تحقیق با روش توصیفی- تحلیلی به دنبال پاسخ به این سوالات هستیم که کدام عوامل، صلح در خاورمیانه را با چالش روبه رو کرده است فرصتهای که برای تحقق صلح در این منطقه وجود دارد کدامها هستند نتایج تحقیق به روشنی حاکی از این است که شکست صلح در خاورمیانه بیشتر ریشه در خلق و خوی توسعه طلبانه اسرائیل دارد و عواملی چون بحران مشروعیت در این منطقه، اختلافات مذهبی کشورها با هم، اختلافات مرزی و مسابقه تسلیحاتی در رتبه های بعدی قرار می گیرند. علارغم وجود عوامل چالش زا در صلح ما در این منطقه دارای فرصت های هستیم که میتوانند بستر صلح نسبی را فراهم کنند. برخی از این فرصت ها عبارتند از وجود اشتراکات فرهنگی بین کشورها ، برقراری تعاملات گردشگری، کاهش وابستگی به درآمد نفتی و اختصاص درآمدها به رشد اقتصادی به جای نظامی گری.

خاورمیانه، صلح، تروریسم، ایدئولوژی