شادی محی الدین قمشه ای - .دانشجوی دکتری زبان و ادبیات انگلیسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
جلال سخنور - استاد زبان و ادبیات انگلیسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، ایران

یکی از درونمایه هایی که در جهان پیوسته ذهن متفکران را به خود مشغول کرده، توجیه مشیت و حکمت خداوند در آفرینش جهان است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی دیدگاه ­های سعدی و الکساندر پوپ، دو تن از شاعران بزرگ ایران و انگلیس، در شناخت خدا و توجیه درستی مشیت او در خلقت جهان است. در این تحقیق، نخست نگرش دو شاعر درباره آفریدگار جهان ترسیم شده و آنگاه درستی مشیت و حکمت الهی، علی رغم اشکالاتی که به نظر عامه انسان­ها می رسد، با ارائه نمونه های روشنی از آثار ایشان تفسیر شده ­است. این پژوهش با استفاده از اصول مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی و با بهره­گیری از رویکرد مضمون­ شناسی، به تحلیل و بررسی موضوع می ­پردازد. یافته های این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی به دست آمده و هدف از تطبیق، نشان ­دادن این واقعیت است که این دو شاعر بزرگ شرقی و غربی، در اندیشه­ های بنیادی و زیربنایی برای توجیه مشیت و حکمت خداوند در آفرینش جهان، با هم شباهت دارند اما در شیوه بیان و پاره ­ای ظرافت ­های فکری با یکدیگر متفاوت­ند.

واژگان کلیدی: سعدی, الکساندر پوپ, ادبیات تطبیقی, مشیت الهی, انسان, مضمون شناسی