اعظم محمودی - کارشناس ارشد ارتباط تصویری، گرافیک و ارتباط تصویری، دانشکده هنر، دانشگاه فنی و حرفه ای دختران بیرجند، خراسان جنوبی، ایران
محسن حسن پور - استادیار، دکتری پژوهش هنر، ارتباط تصویری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران
سوسن خطایی - استادیار، دکتری پژوهش هنر، ارتباط تصویری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران

دیوارنگاره ها نوعی گرافیک محیطی منظرساز هستند که علاوه بر زیباسازی و تلطیف محیط، نقش موثری در شکل دهی هویت بصری شهر دارند و به دلیل ویژگی های ساختاری به طور گسترده در محیط ایستگاه های مترو استفاده می شوند. محیط مترو یکی از پرترددترین محیط ها در زندگی مدرن شهری است که تاثیر به سزایی در تغییرات فرهنگی و هویتی جامعه ایفا می کند. ارزیابی نقش و جایگاه گرافیک محیطی به عنوان رسانه ای قدرتمند در شکل دهی و اثرگذاری بر هویت بصری شهر و همچنین بررسی نقش آن در احیای فرهنگ، هنر و هویت ملی و بومی با تجزیه و تحلیل بخشی از آثار گرافیک محیطی مترو تهران شامل تعدادی از دیوارنگاره های ایستگاه ها، ازجمله اهداف اصلی پژوهش حاضر به شمار می رود. تجزیه و تحلیل کمی هفتاد دیوارنگاره از منظر ابعاد مختلف هویت ملی و ارزیابی این آثار ازنظر چگونگی بازنمایی ارکان تشکیل دهنده بعد فرهنگی هویت ملی و درنهایت تجزیه و تحلیل کمی و کیفی این آثار ازنظر محتوایی و ساختاری، شیوه های پژوهشی مقاله حاضر محسوب می شوند. اطلاعات بخش نظری تحقیق به روش کتابخانه ای و با استفاده از مدارک و اطلاعات موجود و داده های بخش تحلیلی پژوهش به روش میدانی و با استفاده از ابزار مشاهده، گردآوری شده است.

گرافیک محیطی, هنر ایرانی اسلامی, هویت ملی, هویت بصری شهر, دیوارنگاری مترو