یورش باصری ها به منطقه خور و بیابانک در دوره قاجار (با تکیه بر نسخه خطی قصیده جندقیه)

باصری­ها یکی از ایلات فارس­زبان ساکن استان فارس هستند که در رخدادهای سیاسی اواخر عصر قاجار تاثیرگذار بوده­اند. از جمله این نقش­آفرینی­ها حمله تعدادی از تیره­های این ایل به منطقه خور و بیابانک در سال 1336 ق بوده است. پژوهش پیش­رو درصدد است تا زمینه­های یورش باصری­ها به منطقه خور و بیابانک و سرانجام آن را  به شیوه توصیفی – تحلیلی و با بهره­گیری از منابع کتابخانه­ای مورد بررسی قرار دهد. مهم­ترین منبع درباره این رویداد نسخه خطی قصیده جندقیه سروده میرزا محمدعلی منشی­باشی است. حضور سراینده در متن حادثه، اهمیت این اثر و لزوم بهره­گیری از آن در پژوهش حاضر را دوچندان کرده است. یافته­ها بیانگر این واقعیت است که سه عامل سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در یورش باصری­ها به منطقه خور و بیابانک موثر بوده است. بدین ترتیب که رمضان­خان باصری پس از ناکامی در تحقق اهداف سیاسی و اقتصادی خود در فارس و بدنبال وضعیت اجتماعی بحرانی آن ایالت تلاش کرد تا در منطقه دیگری به اهداف خویش دست یابد. بنابراین با در نظر داشتن وضعیت آشفته خور و بیابانک که معلول ضعف حاکمیت مرکزی و عملکرد نامناسب حاکمان آنجا بود، این منطقه را برای تحقق بلندپروازی­های خود مناسب یافت.

Keywords:

قاجار , ایل باصری , قصیده جندقیه , خور و بیابانک , رمضان خان باصری