سیدعباس موسویان - استاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، قم، ایران
محمدهاشم بت شکن - دانشیار مدیریت مالی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
فرشته رحیمی الماسی - دکتری مدیریت مالی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

در حال حاضر نیاز کشور به ایجاد و توسعه زیرساخت ها بالا است و توانایی مالی دولت پاسخگوی این نیاز نیست. از طرفی به دلیل عدم تطابق سررسید منابع کوتاه مدت بانکی و مصارف بلندمدت پروژه های کلان، تامین مالی بلندمدت از طریق سیستم بانکی راهکار مناسبی نمی باشد. از این رو استفاده از ظرفیت بازار سرمایه از طریق انتشار اوراق بهادار اسلامی (صکوک) می تواند گزینه مناسبی برای این منظور باشد. هدف پژوهش حاضر، طراحی و بررسی فقهی اوراق جعاله برای تامین مالی طرح های زیرساختی حمل ونقل جاده ای در بازار سرمایه ایران می باشد. در مقاله حاضر با بهره گیری از روش پژوهش دلفی یا نظرسنجی از خبرگان، ابعاد فقهی اوراق جعاله برای تامین مالی طرح های زیرساختی حمل ونقل جاده ای بررسی شده و دو مدل عملیاتی برای اوراق جعاله تامین مالی پروژه در قبال مبلغ معین؛ قابل استفاده برای قراردادهای ساخت، انتقال، پرداخت اجاره به سرمایه گذار (BTL)، و تامین مالی پروژه در قبال حق بهره برداری برای زمان معین؛ قابل استفاده برای قراردادهای ساخت، بهره برداری و انتقال (BOT) ارائه شده است.

اوراق جعاله, تامین مالی اسلامی, فقهی, زیرساخت, حمل ونقل جاده ای, بازار سرمایه. طبقه بندی JEL: G10