محیط رسوبی و چینه نگاری سکانسی یک سیستم مخروط دریایی عمیق (پالئوسن)، البرز شمالی (ناحیه سوچلما)

رسوبات سیلیسی- آواری پالئوسن با ضخامت 318 متر در ناحیه جنوب نکا (برش سوچلما) در البرز شمالی از مارن ضخیم و ماسه­سنگ­های نازک تا ضخیم لایه تشکیل شده است. مطالعات پتروگرافی و صحرایی منجر به شناسایی سه مجموعه رخساره­ای شامل کانال­های متحرک کم­عمق (shallow mobile channels, FA)، زون انتقالی کف حوضه- لبه مخروط (fan fringe-basin floor transition, FB) و کف حوضه (Basin floor, FC) از یک سیستم مخروط زیردریایی عمیق گردیده است. به طور کلی توالی رسوبات، توالی­های درشت شونده و ضخیم شونده متشکل از مجموعه­های رخساره­ای FB- FA و FC - FB را نشان می­دهند. اثر فسیل­های Zoophycus، Palaeodiction و Halopa همراه با کوکولیت، فرامینیفرهای پلانکتون و مقادیر فراوان پیریت­های خوشه­ای و پرکننده حجرات، فسفات و مواد آلی در این رسوبات بیانگر محیط ته­نشینی عمیق با نرخ رسوب­گذاری پایین و شرایط احیایی بستر رسوبی است. توالی پالئوسن در برش مورد مطالعه از چهار سکانس رسوبی درجه سه شامل دسته رخساره­های LST، TST و HST تشکیل شده است. فرآیند های تکتونیکی بالاآمدگی در یک رژیم فشارشی در انتهای کرتاسه- شروع پالئوسن منجر به تشکیل رشته کوه­های البرز گردیده است. این عامل به همراه تغییرات جهانی سطح آب دریا از عوامل اصلی کنترل کننده شرایط رسوب­گذاری (از جمله مخروط دریایی عمیق در این حوضه) و تغییرات نسبی سطح آب دریا در حوضه کاسپین جنوبی بوده است.

Keywords:

البرز شمالی , پالئوسن , مخروط دریایی عمیق , حوضه خزر جنوبی