محیا صفاری نیا - استادیار، گروه حقوق دانشگاه امام صادق(ع) ، ایران، تهران
معصومه منفرد مسقانی - دانش آموخته فقه وحقوق خانواده دانشگاه امام صادق(ع) پردیس خواهران

حق بر خانواده یکی از حقوق بنیادین برای انسان ها محسوب می شود که در رویکرد حق محور، برای افراد دارای معلولیت نیز در نظر گرفته شده است. این حق مفهومی است که حق بر ازدواج، حیات خانوادگی و فرزندآوری را شامل می شود. با توجه به شرایط ویژه جسمی، روحی و روانی افراد دارای معلولیت، تضمین و به رسمیت شناختن این حق حائز اهمیت است. این مقاله در صدد بررسی و پاسخگویی به این پرسش اساسی است که حق بر خانواده برای افراد دارای معلولیت در کدام اسناد بین المللی به رسمیت شناخته شده است و در این راستا چه چالش هایی فراروی تحقق این حق و حیات خانوادگی افراد دارای معلولیت قرار دارد. این مقاله با روش توصیفی  تحلیلی و با بررسی ده ها سند بین المللی آشکار می سازد که این حق، در اسناد متعدد بین المللی از جمله معاهدات، نظریات تفسیری و گزارشات مراجع بین المللی به رسمیت شناخته شده و دولت ها مکلف به تحقق آن شده اند؛ لکن افراد دارای معلولیت به جهت عدم دریافت حمایت مناسب از سوی دولت ها و عدم بهره مندی ایشان از حقوق به رسمیت شناخته شده خود با چالش های متعددی از جمله فقر، انزوا و محدودیت روابط اجتماعی، محرومیت از روابط جنسی و فرزندآوری و خشونت و آزار و اذیت مواجه هستند.

اسناد بین المللی, افراد دارای معلولیت, حق بر خانواده, زنان دارای معلولیت, سلامت جنسی