محمدحسن احمدی - استادیار گروه قرآن و حدیث دانشگاه تهران

مقوله استدلال به احادیث و گزارش های تاریخی، نیازمند روشی استوار است. دلالت گزارش­های حدیثی و تاریخی را می­توان در دو فضای دلالت­های ناظر به مقام بیان یک گزارش و دلالت­های ناظر به فرامقام بیان بررسی کرد. دلالت­های فرامقام بیانی، ناشی از انعکاس گزارش در فضای صدور و نقل آن است. اصطلاح مسالگی ، قاعده­ای در فضای این نوع دلالت­هاست. تلاش نویسنده مقاله برای شناساندن این قاعده و تعریف این اصطلاح به اینجا رسیده است که مسالگی به معنای میزان عدم نفوذ و حل­نشدگی مقام بیان در فرامقام بیان است. کارکرد مورد توجه ما از اصل مسالگی، فضای استدلال­های موجود در تاریخ حدیث، تاریخ قرآن و تاریخ تفسیر (الهیات تاریخی) است. اهمیت توجه به مسالگی ازآن روست که غالب استدلال های شکل­گرفته در این حوزه، بدون توجه به سطح مسالگی آن تقریر شده است و این مساله، موجب رسوخ ضعف جدی به این­گونه استدلال­ها شده است.

حدیث, استدلال, مسالگی, زبان شناسی, روش شناسی