محمدتقی تبیک - پژوهشگر پژوهشگاه قرآن و حدیث

هدف پژوهش حاضر، تبیین مدل عملکردی انگیزش بر اساس منابع اسلامی بود. روش پژوهش حاضر، توصیفی- تحلیل مفهومی بود. یافته ها نشان داد که، 1. نیت ، متاثر از سه گروه عوامل است: الف. عوامل درون فردی بنیادین که عبارتند از: انواع روح ، مزاج و طبایع ، و گرایشات فطری ؛ ب. عوامل درون فردی فرایندی که عبارتند از: نظام شناختی- عقیدتی و نظام طرحواره­های عاطفی-هیجانی ؛ ج. عوامل برون فردی که شامل محیط، و شرایط فرهنگی است؛ 2. از دیدگاه منابع دینی، جلوه های انگیزش را در سه دسته می­توان قرار داد: الف. جلوه های رفتاری ، مثل عمل صالح (شاخص تلاش)، صبر و بردباری (شاخص استقامت)، و گزینش گری معیارهای دینی (شاخص انتخاب)؛ ب. سطح مشغولیت و آمیختگی ، مثل یاد آخرت (مشغولیت شناختی)، تجربه هیجانات مختلف از قبیل خوف، حزن و... (مشغولیت هیجانی)، و دلسوزی در هدایت مردم (عاملیت اجتماعی)؛ ج. قلب سلیم ، که مهم ترین دستاورد و نتیجه نظام انگیزش دینی است و تاثیر متقابل بر نظام های شناختی و عاطفی ما دارد

نیت, روح, فطرت, مزاج, عقل, نظام شناختی-عقیدتی, طرحواره های عاطفی-هیجانی, قلب سلیم