حسین یزدانشناس - دانشجوی دکتری پژوهش هنر، دانشگاه هنر
سیدمحسن هاشمی - دانشیار دانشکده سینماتئاتر دانشگاه هنر و استاد راهنمای رساله

فیلم های عامه پسند در گذشته ای نه چندان دور در مطالعات آکادمیک جدی گرفته نمی شدند؛ در حالی که امروزه و در پی رشد مطالعاتفرهنگی، به منبعی مهم برای مطالعه جامعه تبدیل شده اند. درون مایه ساحت معنایی اثر است که به واسطه عناصر صوری آن، در اثرپخش و منتشر شده است. با استفاده از مفهوم درون مایه می توانیم، با اصطلاحاتی بسیار کلی، بگوییم آن روایت درباره چیست. درون مایه را می توان چیزی تلقی کرد که میان خواننده و متن، یا میان خواننده و مولف ضمنی مبادله می شود. فیلم های عامه پسند درگذشته ای نه چندان دور در مطالعات آکادمیک جدی گرفته نمی شدند؛ در حالی که امروزه و در پی رشد مطالعات فرهنگی، به منبعی مهمبرای مطالعه جامعه تبدیل شده اند. از نظر استوارت هال، از طریق زبان است که ما از نشانه ها، نمادهای تصویری، متنی و صوتی استفادهمی کنیم و بازنمایی، فرآیندی است که طی آن، معنا تولید و میان اعضای یک فرهنگ مبادله می شود. نظریات برساخت گرایانه بازنمایی،این بحث را مطرح می کنند که رسانه ها واقعیت را بازتاب نمی دهند، بلکه آن را به رمز درمی آورند. تحلیل گفتمان یکی از رویکردهایموجود به برساختگرایی اجتماعی مبتنی بر این نگاه است که عوامل برون زبانی در تعیین معنای آنچه بیان شده، نقش بسیار موثریدارند. در این پژوهش با انتخاب پنج فیلم پرمخاطب دهه شصت و تحلیل آنها براساس روشی شامل تحلیل شخصیت پردازی و پیرنگآنها برپایه نظریه گفتمان لاکلائو و موف سعی کرده ایم درون مایه های پرتکرار در این فیلم ها را مشخص کنیم.

سینمای ایران، فیلم عامه پسند، درون مایه های پرتکرار، تحلیل گفتمان لاکلائو و موف، دهه شصت