فارس باقری - دکتری مطالعات تخصصی تئاتر، از دانشگاه تهران

تلویزیون، رسانه ای است که بوطیقای زبانی ویژه ای دارد. این بوطیقا، نسبت مستقیمی با گفتمان سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آنجامعه دارد. نیز هر گفتمانی، برای بازنمایی ایده های خود و برای ارسال معنا، از راه زبان ویژه خود، فرایندی را در تولید و پخشبرنامه های خود مورد توجه قرار می دهد. زیرا معنا یک تولید و رویه اجتماعی است. گفتمان، سازنده معنا و زبان و مولد معناست. معنایک فرایند گفتمانی است و در درون نظام زبان و مجموعه رمزها، عمل می کند و مملو از دلالت گفتمانی است. برای فهم فرایندمعناسازی رسانه (تلویزیون) که با ساخت معنا آن را به مخاطبان انتقال میدهد و در فرایند ارتباط، از لحظه تولید پیام تا هنگام دریافتپیام از طرف مخاطب، امکان استنباط بیش از یک برداشت یا قرائت از متون رسانه ای را فراهم می کند. در معنایی دیگر، میان پیامی کهبه وسیله فرستنده، رمزگذاری می شود و آن چه از سوی مخاطب رمزگشایی میشود، لزوما انطباق یا همانندی وجود ندارد. اما گفتمانامکان انطباق را فراهم می کند. از این رو گفتمان و زبان، نسبت مستقیمی با فرهنگ آن رسانه پیدا می کنند. بنابراین برای فهم بوطیقایزبانی تلویزیون، باید راه هایی این که رسانه با گفتمان موجود، برای انتقال معنا از آن بهره می گیرد را مورد واکاوی قرار داد.در این مقاله سعی بر آن است تا از راه نظریه فرهنگ و مطالعات فرهنگی در حوزه گفتمان، نسبت زبانی این رسانه را با معنایموردنظر مورد مطالعه قرار گیرد. در این مسیر، از نظریه بازنمایی استوارت هال و نظریه کاشت و برداشت این نظریه پرداز بهره گرفتهخواهد شد. این مقاله امیدوار است که از راه تمرکز بر این حوزه با دقت و توجه به زبان رسانه ای تلویزیون، فرایند تولید و دریافت پیامرا نزد مخاطب و نسبت آن را با گفتمان موجود مورد مطالعه قرار دهد. داده های این مقاله با روش تحلیلی/کتابخانه ای و برمبنای نظریگفتمان و نشانه شناسی مسیر خود را به پیش خواهد برد. در این مسیر نتایج به دست آمده حاکی از تغییر معانی موجود از راه گفتمان وتغییر نشانه ها، شکلی از سخن را به وجود می آورد که می توان آن را بارزه زبان رسانه (تلویزیون) دانست.

بوطیقا، گفتمان، تلویزیون، زبان، بازنمایی، پیام، مخاطب