ارزیابی تاثیر روش های توسعه کم اثر آبخیزداری در کاهش میزان سیلاب و مقایسه آن با روش های سنتی زهکشی شهری (مطالعه موردی: شهر کرج)

امروزه توسعه شهرنشینی و افزایش ساخت و ساز و افزایش رشد صنعتی شدن شهرها در کشورهای در حال توسعه و پیشرفته منجر به کاهش سطوح نفوذپذیر، تغییر اقلیم و مصرف وتقاضای بیش از حد از منابع آب سطحی و زیر سطحی شده است. بنابراین اکثر شهرها با پدیده های نظیر سیلاب های شدید، کمبود آب های سطحی و زیر سطحی، نشست زمین، گرد وغبار و.. مواجه شده اند. تغییر اقلیم می تواند علاوه بر خشکسالی های شدید منجر به سیلاب های عظیم نیز شود که اکثر مناطق جهان با مشکلات مربوط به آن مواجه اند. از یک طرف سیلاب های شدید به دلیل عدم زهکشی و هدایت مناسب رواناب، منجر به خسارات فراوان جانبی و مالی به شهرها می شود و از طرف دیگر خشکسالی های شدید منجر به کمبود آب های سطحی و زیرزمینی و خشک شدن سفره های آبخوان می گردد. بنابر این لزوم استفاده از دیدگاه های توسعه کم اثر و توسعه پایدار که در راستای اهداف مدیریت یکپارچه منابع آب IWRM است به منظور ایجاد تعامل میان منابع آب سطحی و زیرزمینی و همچنین کاهش خسارات مربوط به سیلاب دراکثر مناطق دیده می شود. در تحقیق حاضر با استفاده از رخداد بارش 2 ساعته در بازه های 10 دقیقه ای با دوره بازگشت 50 ساله مدل سازی در دو حالت زهکشی سنتی و زهکشی با استفاده از طرح های LID از طریق نرم افزار SWMM به صورت سه سناریو بر روی محدوده ای از شهر کرج برای شبیه سازی 6 ساعته صورت پذیرفت و منطقه به 7 زیر حوضه تقسیم گردید که نتایج به دست آمدله حاکی از آنست که در صورتی که سیلابی با دوره بازگشت 50 ساله در منطقه رخ دهد در صورتی که از سیتسم زهکشی سنتی استفاده گردد، میزان دبی اوج در خروجی کل منطقه 874.64 لیتر بر ثانیه می شد و میزان دبی اوج در زیر حوضه های 2، 4، 6، 7 بیشترین مقدار خود که به ترتیب مقادیر 329.17، 309.35، 278.16، 311.22 لیتر بر ثانیه است، می گردید. در حالی که با استفاده از سازه های توسعه کم اثر آبخیزداری میزان دبی اوج در زیر حوضه های مذکور 40 درصد کاهش و در خروجی کل منطقه 28 درصد کاهش را باعث می شود و این نشان از برتری LID در کنترل و مدیریت سیلاب نسبت به زهکشی سنتی است.

Keywords:

تغییر اقلیم , سیستم توسعه کم اثر , سیلاب , مدیریت یکپارچه , آبخیزداری