آنالیز تغییرات زمانی-مکانی پارامترهای کمی و کیفی آب زیرزمینی به وسیله روش های زمین آماری در دشت شیراز

آب زیرزمینی یک منبع آب طبیعی است و استفاده پایدار از آن یکی از بزرگ ترین چالش های برنامه ریزان منابع آب در سراسر دنیا، از جمله ایران می باشد. هدف از تحقیق حاضر آنالیز رابطه بین کیفیت آب زیرزمینی با سطح ایستایی در دشت شیراز می باشد. در پژوهش حاضر از تعداد 43 چاه مشترک آب زیرزمینی برای ماه های تغذیه و تخلیه در بازه آماری 1384-1394 استفاده شد. همچجنین به کمک نرم افزار GS+ و محیط GIS نقشه های پهنه بندی منطقه با استفاده از روش های مختلف میانیابی تهیه شد. نتایج روش کریجینگ معمولی را به علت مقدار RMSE کمتر و میزان R2 بیشتر، بهترین روش برآورد نشان داد. آب زیرزمینی دشت شیراز جهت مصارف کشاورزی طبق نمودار ویلکوکس در کلاس C3S1 و برای مصارف شرب، با نمودار شولر در سال 1384 در کلاس نامناسب و در سال 1394 در کلاس بد و موقتا قابل شرب طبقه بندی شد. همچنین نتایج بررسی پارامترهای کیفیت آب نشان داد که 4 پارامتر، Ca ، Mg ، TH,TDS در طی این سال ها تغییرات افزایشی داشته است که TDS,EC دارای افزایش غلظت قابل توجه بوده و سبب کاهش کیفیت آب در طی بازه آماری 1384-1394 شده است. نتایج همبستگی تغییرات سطح ایستایی و غلظت EC برای سال 1384 و 1394 به ترتیب 0/5-، 0/35-، می باشد، که نشان دهنده همبستگی منفی این دو عامل می باشد، یعنی افزایش شوری با کاهش سطح آبخوان همراه می باشد. نتایج این پژوهش بیانگر این است که علل اصلی کاهش کیفیت آب در دشت شیراز، فعالیت های انسانی و کنبود بارش در سال های اخیر بوده است.

Keywords:

سطح ایستابی , GIS , میانیابی , کریجینگ معولی , ویلکوکس , شولر , همبستگی