بکارگیری مدل های SAW و TOPSIS جهت بررسی پتانسیل وقوع مخاطرات کلانشهر تهران با تاکید بر سیل و زمین لغزش

مخاطرات محیطی، تنوع وسیعی از انواع مخاطرات است که رویدادهای طبیعی، حوادث تکنولوژیک ساخته دست انسان و وقایع اجتماعی رفتارهای انسانی را در بر می گیرد. محل و استقرار سکونتگاه ها و سایر تاسیساتی که انسان ایجاد می کند، کاملا تحت تاثیر عوامل کنترل کننده محیطی به ویژه ساختارهای ژئومورفولوژی و زمین شناسی است در مطالعه فیزیکی شهرها باید شرایط ژئومورفولوژیکی، اب و هوایی، هیدرولوژیکی ، زمین شناسی و.. مطالعه گردد و ارتباط وتاثیر متقابل این پدیده ها بر یکدیگر بررسی شود. در این تحقیق، به منظور ارزیابی ژئومورفولوژیکی کلانشهر تهران و پهنه بندی آن از نظر عوامل مخاطره آفرین طبیعی از قبیل سیلاب و زمین لغزش از تکنیک های TOPSIS و SAW استفاده شد. ابتدا پس از تهیه نقشه ارتفاع، شیب، جهت شیب، سنگ شناسی ، فاصله از آبراهه، بارش و فاصله از گسل، وزن مربوط به هریک از ان ها با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی AHP به دست آمدل. هریک از نقشه ها برای اجرای مدل TOPSIS با تکنیک فازی، و برای اجرای مدل SAW با روش بی مقیاس سازی خطی، استانداردسازی شدند با اجرای دو مدل مذکور، نقشه های نهایی ارزیابی کلانشهر تهران از نظر مخاطرات طبیعی سیل و زمین لغزش تهیه شدند. این نقشه ها در 5 کلاس خیلی زیاد، زیاد، متوسط، کم و خیلی کم طبقه بندی شد. نتایج تحقیق نشان می دهد، هرچه از مرکز شهر تهران به سمت شمال می رویم بر میزان احتمال خطر افزوده می شود و مناطق واقع در جنوب غربی دارای کمترین میزان خطرهستند. منطقه 1 شهرداری تهران به عنوان مستعدترین مکان برای مخاطرات طبیعی سیلاب، زلزله و زمین لغزش شناخته شد و مناطق شمالی به خصوص مناطق 2، 5، 3 و 6 به ترتیب جز مناطق پرخطر بعدی هستند.

Keywords:

پتانسیل یابی , مخاطرات طبیعی , ژئومورفولوژی شهری , کلانشهر تهران , TOPSIS , SAW