مهتاب اسدی - دانشجوی کارشناسی دبیری علوم اجتماعی پردیس شهید باهنر همدان
فریده حیدری - دبیر مطالعات اجتماعی متوسطه اول ناحیه ۱ سنندج ، فوق لیسانس تاریخ ایران دوره های اسلامی

سازمان بهداشت جهانی (WHO) ده مهارت را به عنوان مهارت های زندگی معرفی کرده است که توسط یونیسف و یونسکو هم به عنوان مهارت های اصلی زندگی شناخته اند که یکی از آنها ، مهارت برقراری ارتباط موثر است که به عنوان مهارت پایه جهت فراگیری سایر مهارت ها عمل می کند . پژوهش حاضر با هدف تحلیل محتوای کتاب های مطالعات اجتماعی دوره اول متوسطه بر اساس بررسی میزان توجه به مهارت های ارتباطی انجام شد که روش کار مبتنی بر تحلیل محتوای کیفی از نوع قیاسی می باشد ، جامعه آماری پژوهش کتاب های مطالعات اجتماعی دوره اول متوسطه و نمونه آماری مورد نظر بخش مدنی است . واحد های ثبت شامل اشاره مستقیم (متن) و اشاره غیرمستقیم (تصاویر ، فعالیت و به کار ببندیم ) است که برای مولفه های مهارت ارتباطی یعنی مهارت کلامی ، گوش دادن فعال ، مهارت غیرکلامی استفاده شده است . برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی ( فراوانی و درصد ) استفاده شد . نتایج نشان داد که از بین مولفه های مهارت ارتباطی بیشترین توجه به سمت و سوی مهارت کلامی با میانگین % 71 در جایگاه دوم مهارت غیرکلامی با %20 و در نهایت به مهارت گوش دادن فعال با %9 پرداخته شده است . بنابراین با توجه به میانگین کلی می توان گفت براساس اهمیت بالای فراگرفتن مهارت های ارتباطی و نقش بنیادی آن در فراگیری سایر مهارت ها و کاربرد آن در روابط و تعاملات روزمره کتب مطالعات اجتماعی دوره اول متوسطه در حوزه ی آموزش و تقویت انواع مهارت های ارتباطی عملکرد خوبی نداشته است .

مهارت های ارتباطی ، مطالعات اجتماعی ، تحلیل محتوا ، دوره اول متوسطه