اسماعیل قلی نژاد - دانشیار، گروه علوم کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
علی رضا عیوضی - استادیار، بخش تحقیقات نهال و بذر، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ارومیه، ایران

به منظور بررسی اثر پلیمر سوپر جاذب و کود دامی بر کارآیی مصرف آب ارقام گندم در شرایط مختلف کم آبی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 97-1396 در مزرعه تحقیقاتی ساعتلوی استان آذربایجان غربی اجرا شد. فاکتور اول آبیاری در دو سطح شرایط مطلوب و تنش خشکی انجام شد و فاکتور دوم شامل سوپرجاذب به میزان 200 کیلوگرم در هکتار، کود دامی به میزان 40 تن در هکتار، مصرف توام آنها و عدم مصرف کود (شاهد) و فاکتور سوم شامل سه رقم گندم آبی (میهن، حیدری و زرینه) بود. نتایج نشان داد تنش خشکی در مقایسه با آبیاری مطلوب، عملکرد دانه، شاخص کلروفیل، شاخص برداشت و محتوای نسبی آب برگ را به ترتیب به میزان 32، 22، 24 و 19 درصد کاهش داد. بیشترین دمای برگ (10/33 درجه سانتی گراد) در شرایط تنش خشکی و عدم مصرف کود و کمترین دمای برگ (99/21 درجه سانتی گراد) در شرایط آبیاری مطلوب و مصرف توام سوپر جاذب و کود دامی به دست آمد. بیشترین کارآیی مصرف اقتصادی آب (34/1 کیلوگرم بر مترمکعب) و کارآیی مصرف بیولوژیک آب (10/4 کیلوگرم بر مترمکعب) در شرایط تنش خشکی و مصرف توام سوپر جاذب و کود دامی مشاهده شد. در بین ارقام مورد مطالعه، رقم میهن از نظر عملکرد دانه، شاخص برداشت و محتوای نسبی آب برگ در هر دو شرایط رطوبتی برتر از دو رقم دیگر بود. بیشترین عملکرد دانه و بیولوژیک در شرایط آبیاری مطلوب و مصرف توام سوپر جاذب و کود دامی به دست آمد.

پرولین , دمای برگ , عملکرد دانه , محتوای نسبی آب برگ , نشت یونی