قانون مدنی یا فقه فارسی: جستاری در منابع و ساختار قانون مدنی ایران

Publish Year: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 851

This Paper With 28 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JPLR-8-29_010

تاریخ نمایه سازی: 21 اردیبهشت 1399

Abstract:

 قانون مدنی ایران تجلی پیوند سنت و مدرنیته است و به خوبی بین قواعد حقوق بومی (فقه اسلامی) و نظام­های حقوقی پیشرفته، سازگاری ایجاد کرده؛ این قانون از یک سو، بر پایه­ قواعد و فقه امامیه و از سوی دیگر بر مبنای نهادهای حقوقی جدید (قانون مدنی فرانسه) استوارشده است؛ اما نقش این دو منبع در ساختار قانون مدنی ایران، یکسان نیست. برخی از مواد قانون مدنی فرانسه به دلیل عدم مغایرت با فقه اسلامی عینا وارد قانون مدنی شده است، اما محتوای بسیاری از مواد اقتباس شده از قانون مدنی فرانسه برای انطباق با فقه امامیه، با دقت و مهارت تغییر داده شده است. همچنین بخش عمده­ای از مواد قانون، به­ویژه در فصل مربوط به عقود معین، عینا از فقه امامیه اقتباس شده است. هم نویسنده­ قانون مدنی بر آن بوده که ساختار قانون مدنی بر مبنای فقه امامیه پی­ریزی گردد. بدین سان، شکل و تقسیم بندی کلی را از قانون مدنی فرانسه اقتباس کرده، اما محتوی را بر اساس فقه امامیه تهیه کرده است. تاثیر فقه امامیه بر قانون مدنی به حدی است که برخی اساتید به درستی، آن را فقه فارسی نامیده­اند. در این مقاله تلاش شده ضمن بررسی ساختار قانون مدنی و تاثیر فقه اسلامی و حقوق فرانسه بر آن، به برخی ابهامات آن اشاره گردد.

Keywords:

ابهامات قانون مدنی , انطباق , تاریخچه قانون مدنی , منابع قانون مدنی ایران , نحوه ی تدوین قانون مدنی

Authors

محمود کاظمی

دانشیار حقوق خصوصی واسلامی دانشگاه تهران

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • امامی، سید حسن، حقوق مدنی،ج 1، چاپ دوازدهم، (تهران: انتشارات ...
  • امین، سید حسن، تاریخ حقوق ایران، چاپ سوم، ( تهران: ...
  • الشریف، محمدمهدی،  منطق حقوق، چاپ دوم، ( تهران: شرکت سهامی ...
  • ____________، درنگی درتاریخچه تدوین قانون مدنی، مجله علمی تخصصی حقوقی ...
  • بهرامی احمدی، حمید، تاریخچه تدوین قانون مدنی ایران، فصلنامه پژوهشی ... [مقاله ژورنالی]
  • پاشا صالح، علی، مباحثی از تاریخ حقوق، چاپ اول، (تهران: ...
  • جعفری لنگرودی، محمدجعفر،  الفارق، دائره المعارف عمومی حقوق، ج 1، ...
  • _________________،  قوه قدسیه، چاپ اول، (تهران: انتشارات گنج دانش، 1393). ...
  • _________________،  صد مقاله در روش تحقیق علم حقوق، چاپ اول، ...
  • _________________،  مبسوط در ترمینولوژی، جلد چهارم، (تهران: گنج دانش، 1378). ...
  • _________________، مجموعه محشای قانون مدنی، چاپ اول، (تهران: گنج دانش،  ...
  • حلی (علامه حلی)، حسن بن یوسف، تذکره الفقها، ج 1، ...
  • حلی(محقق حلی)، نجم الدین حسن، شرائع الاسلام، تصحیح: محمدعلی بقال، ...
  • خوئی، سید ابوالقاسم،  مبانی العروه الوثقی، ج 1، چاپ اول، ...
  • ره پیک، سیامک، مروری بر منابع و مستندات قانون مدنی ...
  • زارعی رشکوئیه، مسعود، برگی از تاریخ، عدلیه نوین، اصلاحات نظام ...
  • زندیه، حسین و طلعت ده پهلوانی، جایگاه روحانیت متنفذ در ...
  • _______________، نقش علمای شیعه در تدوین قانون مدنی ایران، عصر ...
  • سبزواری، سیدعبدالاعلی، مهذب الاحکام،30 جلدی، چاپ چهارم، (قم: موسسه المنار ...
  • سیستانی، سید علی، منهاج الصالحین، ج 2، چاپ پنجم، ( ...
  • طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم، العروه الوثقی مع التعلیقات، ج 2، ...
  • طباطبایی حکیم، سید محمد سعید،  منهاج الصالحین، چ 2، چاپ ...
  • عاملی (شهید ثانی)، زین الدین، مسالک الافهام، ج 4، چاپ ...
  • شایگان، سید علی، حقوق مدنی، چاپ اول، تهران: انتشارات مهر ...
  • فاطمی قمی، سید محمد، خاطرات سیاسی سید محمد فاطمی قمی، ...
  • کاتوزیان، امیر ناصر، حقوق مدنی - قواعد عمومی قراردادها، ج ...
  • _______________، حقوق مدنی، عقود معین، ج 4، چاپ دوم، (تهران: ...
  • ________________،  شیوه تجربی تحقیق در حقوق، چاپ اول، (تهران: شرکت ...
  • گرجی، ابوالقاسم،  مقالات حقوقی، ج 1، چاپ دوم، (تهران: انتشارات ...
  • مبارکیان عباس، چهره ها در تاریخچه آموزش عالی حقوق و ...
  • مبلغی، محمد، تاثیرات فقهای قم بر قوانین ایران، شهر قانون، ...
  • محقق داماد، سید مصطفی، فتحی، علی اشرف (1393)، ناگفته ها ...
  • نائینی، احمدرضا، نقش رضاشاه در تهیه و تدوین قانون مدنی، ...
  • نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح الشرائع الاسلام، ج 26، ...
  • هاشمی شاهرودی، سید محمود، بحوث فی الفقه، کتاب الشرکه، الطبعه ...
  • _______________،   منهاج الصالحین، الطبعه السابعه، (قم: موسسهالفقه و معارف اهل ...
  • Les sources françaises ...
  • Mazeaud, H.J.et Chabs, F. (1998), Leçons de droit civil, T.II, ...
  • Malurrie, Ph., Aynès,L. et Stoffel-Munck,Ph.,( 2003 ), Droit civil, Les ...
  • Terré, F., Simler, ph- , Lequette, Y. (1999). Droit civil, ...
  • Viney, G. (1995) Traité de droit civil, Sous direction du ...
  • نمایش کامل مراجع