محمدعلی حاجی ده آبادی - دانشگاه قم
احسان سلیمی - دانشگاه رازی

مروری بر قوانین کیفری به وضوح آشکار می سازد که در نظام حقوقی ایران، منطق خاصی بر کیفرگذاری حاکم نیست و این قوانین مملوء از کیفرهای نامتناسب از نظر نوع و میزان و ناکارآمد از جهت تحقق اهداف است. کیفرهای کلیشه ای و بی قاعده نه فقط موجب عدم تامین اهداف مجازات می شود، بلکه تاثیرات نامطلوب و معکوسی هم بر بزهکار می گذارند. تعیین کیفر مناسب و درجه ی بهینه ی آن که بیش ترین کارایی را دارا باشد، امری بسیار پیچیده و نیازمند توجه به مولفه های بسیاری است. نوشتار حاضر که متکفل شناساندن مدل کیفرگذاری هدفمند است، تاکید دارد که قانون گذار در هر بزه مقدم بر هر امری باید هدف اصلی خود را از مجازات تعیین نموده و نوع کیفر را با توجه به آن هدف، برگزیند و از تمامیت خواهی برای تحصیل هدف های مغایر با یکدیگر اجتناب نماید. در خصوص میزان کیفر نیز مقنن باید سهولت و منافع ارتکاب جرم، رقم سیاه بزهکاری، عمومیت بزه و ارتباط جرایم با یکدیگر را مورد توجه قرار دهد و در عین حال در راستای اصل فردی کردن مجازات و افزایش تاثیر مثبت مجازات، دست دادرس را در تعیین میزان کیفر باز بگذارد.

سیاست گذاری کیفری, کیفردهی, اهداف مجازات, عدالت ترمیمی, کیفرشناسی