حسن قمشی - دفتر همکاری های فناوری ریاست جمهوری
محمدرضا کابارانزادقدیم - استادیار دانشکده مدیریتدانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

صنعت کشتی سازی در زمره صنایع پیش برنده محسوب می شود و هرگونه پیشرفت و توسعه در آن موجب گسترش و توسعه صنایع وابسته می شود، وابستگی حدود 100 صنعت دیگر به صورت مستقیم و غیر مستقیم به این صنعت که رشد و توسعه و یا بالعکس رکود و ورشکستگی آنها وابستگی مستقیم به توسعه و یا رکود صنعت کشتی سازی دارد، لزوم سرمایه گذاری و تامین شرایط لازم برای رشد این صنعت را آشکار می کند. از سوی دیگر مزیت های نسبی کشورمان، نظیر موقعیت ژئوپلتیکی کشور و مرزهای آبی گسترده و قرار گرفتن در مرکز ثقل انرژی جهان و نیز وجود پروژه های عظیم نفت و گاز در سواحل جنوبی و وجود نیروی کار مناسب، همگی حاکی از اهمیت توجه به این شاخه صنعتی است. در چند دهه اخیر با سیاست های اتخاذ شده توسط برخی کشورها، ثقل کشتی سازی از اروپا به کشورهای جنوب شرق آسیا منتقل گشته است، از اوایل دهه 70 میلادی ژاپن توانست با پیشی گرفتن از آلمان، مقام نخست دربین سازندگان کشتی را به خود اختصاص دهد، ازا اوایل دهه 80 میلادی کره جنوبی توانست به این رقابت وارد شده و با سیاست های منسجم خود در این بخش، ازیک دهه گذشته بتواند از ژاپن پیشی بگیرد و و مقام نخست را تا به امروز به خود اختصاص بدهد و در سالهای اخیر کشور چین با تکیه بر مزیت های نسبی خود (نظیر سرمایه گذاری های دولتی و نیروی کار ارزان) توانست با پشت سر گذاشتن ژاپن مقام دوم را در این صنعت بدست آورد، و هم اکنون نیز برنامه های وسیعی برای کسب سهم هرچه بیشتر در این عرصه را دارد. کشور هند نیز با توجه به مزیت های نسبی خود (از جمله موقعیت ژئوپلتیکی و سواحل گسترده و نیروی کار ماهر و ارزان) سعی در کسب سهم مناسبی در این حوزه را دارد. در این تحقیق با بررسی سیاست های کشورهای مطرح در حوزه صنایع کشتی سازی، و با اخذ نظرات کارشناسان صنایع دریایی کشور، الگوی مناسب حمایت مالی دولت از صنایع کشتی سازی کشور برای توسعه این صنعت و رقابتی نمودن آن استخراج گردیده است.

الگوبرداری، کشتی سازی، حمایتهای مالی دولت، مزیت رقابتی