زهرا رشیدی - استادیار گروه نوآوری آموزشی و درسی، موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی، تهران، ایران.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی مسائل موجود بر دانش پژوهی تدریس اعضای هیئت علمی به واکاوی پدیده سایش با توجه به بافت حاکم بر دانشگاه های ایران پرداخته است. این پژوهش در پارادایم تفسیرگرایی با رویکرد کیفی و بر اساس روش پژوهش نظریه داده بنیاد (مبنایی)، با 19 عضو هیئت علمی دارای مرتبه استادیاری و در دو حوزه علوم انسانی و مهندسی دانشگاه های جامع شهر تهران از طریق مصاحبه های عمیق نیمه ساختارمند به صورت هدفمند و با استفاده از راهبردهای نمونه گزینی با حداکثر تنوع انجام شده است. تحلیل داده های حاصل درسه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی صورت پذیرفت. بر اساس یافته ها، پدیده سایش در آموزش عالی ایران دارای ابعاد کلامی و اجتماعی است. این پدیده به دلیل شرایط سازمانی و فردی ظهور یافته (عوامل علی) و به واکنش هایی چون اجتناب و تقابل (راهبرد) منجر شده است. این واکنش ها تحت تاثیر پاسخ مسئولان، تاب آوری (شرایط مداخله گر)، ساختار و فرهنگ دانشگاهی (شرایط زمینه ای) بروز پیدا کرده و به آسیب پذیری شغلی، فردی و اجتماعی (پیامد) منجر شده اند. نتایج بیانگر آن است که، کارکرد آموزش در این بستر در سه سطح تدریس خوب (مبتنی بر تجربه فردی)، تدریس عالمانه (مبتنی بر تلفیق دانش محتوایی و پداگوژی) و دانش پژوهی آموزشی (نشر دانش مدرسی) تعریف شده است. از منظر اعضای هیئت علمی با توجه به گستره پدیده سایش، فرایندهای تدریس مبتنی بر تجربه شخصی انجام می شود و به طور سازمان دهی شده، برنامه های توانمندسازی و نشر دانش مدرسی، پیش بینی نشده است.

دانش پژوهی تدریس, اعضای هیئت علمی, آموزش عالی ایران, پدیده سایش, نظریه داده بنیاد