فریدون لعل
روح اله فلاح مدواری

زمینه و هدف: کار آتش نشانی و امداد و نجات نیازمند نیازهای جسمانی و روانی بالایی تحت شرایط غیر قابل پیش بینی وخطرناک است. لذا این مطالعه درنظر دارد به بررسی بار کاری ذهنی در آتشنشانان شهر تهران و عوامل موثر برآن بپردازد.مواد و روش ها: این مطالعه یک تحقیق توصیفی تحلیلی از نوع مقطعی می باشد که بر روی 250 نفر از آتشنشانان در سطح شهرتهران انجام شد. به منظور ارزیابی بار ذهنی در بین آتشنشانان از پرسشنامه NASA-TLX استفاده گردید. درنهایتداده ها بوسیله نرم افزار SPSS نسخه 21 و با استفاده از آمارهای توصیفی، آزمون آماری همبستگی پیرسون و رگرسیونخطی تجزیه وتحلیل گردید.یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین و انحراف معیار نسبی سن آتشنشانان 4.54±32.20 بود. افراد دارای تحصیلات دیپلم با تعداد 114 نفر (45.6%) بیشترین جمعیت مورد مطالعه را شامل می شدند. ضمنا 190 نفر (76%) آتشنشانان متاهل بودند. همچنین بعد بارفیزیکی (8.93±93.48) بیشترین و بعد احساس دلسردی و ناکامی (23.38±25.85) کمترین مقدار را در بار کاری ذهنی به خود اختصاص دادند. ارتباط بین سطح تحصیلات با حیطه بار فیزیکی مستقیم و معنادار(p=0.035) و با حیطه میزان تلاش و کوشش؛ دارای رابطه ای معکوس و معنادار بود (p=0.007). در ضمن هیچکدام از متغیر های دموگرافیک شامل سن، سابقه کار، سطح تحصیلات، تاهل و همچنین سیگاری بودن بر بار کاری ذهنی کل تاثیر گذار نبودند (p> 0.05)نتیجه گیری: بطورکلی میزان بار کار ذهنی در اتشنشانان بالا بوده که میتواند بر بازده کاری و افزایش تعداد خطاهای اینگروه شغلی تاثیرگذار باشد. بنابراین اجرای برنامه های موثر جهت تعدیل بار کاری ذهنی مانند مداخلات ارگونومیکی وروانشناختی جهت کاهش خطاها و استرسهای روحی روانی توصیه می گردد.

بار کاری ذهنی، آتشنشانها، NASA-TLX