بررسی تاثیر اجرای همزمان مداخلات مهندسی ارگونومی و تصمیمات مدیریتی در کاهش اختلالات اسکلتی عضلانی مرتبط با کار و بهبود پوسچرهای کاری در یک دامپروری صنعتی

زمینه و هدف: اختلالات اسکلتی عضلانی مرتبط با کار یکی از متداول ترین و پرهزینه ترین مشکلات مرتبط با کار در سراسردنیا می باشند. ضرر و زیان های ناشی از این اختلالات فرد، سازمان و جامعه ای که فرد در آن زندگی می کند را تحت تاثیر قرارمی دهد. همچنین این اختلالات مهم ترین علت ناتوانی و غیبت از کار کارگران شناخته شده اند. مطالعات اندکی در مورداختلالات اسکلتی عضلانی کارگران دامداری ها در ایران انجام شده است. این مطالعه، با هدف بررسی تاثیر اجرای همزمانمداخلات مهندسی ارگونومیکی و تصمیمات مدیریتی در کاهش فراوانی اختلالات اسکلتی عضلانی مرتبط با کار و بهبودپوسچرهای کاری در بین کارگران شیردوشی یک گاوداری صنعتی انجام گرفت.روش بررسی: این مطالعه به صورت مداخله ای در یک گاوداری صنعتی با 240 نفر نیروی کار در شهر اصفهان انجام شد کهتعداد 48 نفر از کارگران شیردوشی این واحد صنعتی مورد مطالعه قرار گرفتند. به منظور ارزیابی پوسچر کارگران از نرم افزارQEC استفاده گردید و فراوانی اختلالات اسکلتی عضلانی آنها نیز با استفاده از تکمیل پرسشنامه ناراحتی های اسکلتی عضلانیکرنل تعیین گردید. در مرحله بعد اقدامات مداخله ای از قبیل انجام حرکات اصلاحی ورزشی به مدت 20 دقیقه، بصورت روزانهو به مدت 3 ماه تحت نظر مربی متخصص، آموزش عملی پوسچر صحیح کار با استفاده از فیلم های آموزشی و اقداماتاصلاحی مهندسی ارگونومی به همراه تصمیمات مدیریتی شامل برنامه ریزی زمان کار و شیوه کار صورت پذیرفت. پس ازبرگزاری کلاس های آموزشی برای افراد، مورد مطالعه و اجرای اقدامات فنی مهندسی ارگونومی، پوسچرهای کاری کارگران بااستفاده از نرم افزار QEC مجددا مورد بررسی قرار گرفت و بعد از اجرای کامل مداخلات ارگونومی، از جمله اجرای برنامهانجام حرکات اصلاحی به مدت 3 ماه مجددا پرسشنامه ناراحتی های اسکلتی عضلانی کرنل تکمیل گردید. با استفاده ازآزمون t زوجی نتایج قبل و بعد از مداخله با هم مقایسه گردید.یافته ها: افراد مورد مطالعه همگی مرد بودند. 56/25 درصد از جمعیت پژوهش سن زیر 30 سال و 66/66 درصد نیز سابقه کاری زیر 4 سال داشتند. بیشترین امتیاز پرسشنامه کرنل در قسمت فراوانی ناراحتی به ترتیب مربوط به کمر(364/5 قبل از مداخلات و 187/5 بعد از مداخلات)، شانه ها (190/25 قبل از مداخلات و 114 بعد از مداخلات) و گردن (164/5 قبل از مداخلات و 85/5 بعد از مداخلات) بود. آزمون تی زوجی نشان داد که نمرات پرسشنامه ناراحتی های اسکلتی عضلانی کرنل در هر سه قسمت فراوانی ناراحتی، شدت ناراحتی و تاثیر در کار، بعد از اجرای مداخلات بطور معناداری کاهش پیدا کرده است (p-value<0.05). بین نمره ارزیابی QEC ، قبل و بعد از اجرای کامل مداخلات غیر از نمره مربوط به قسمت گردن و ارتعاشمحیط کار، اختلاف معناداری وجود داشت (p-value<0.05).نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی در بین کارگران شیردوشی واحدهای صنعتیگاوداری بالا بوده و نیازمند اجرای برنامه های مداخله ای مناسب می باشد. شیفت های کاری غیرارگونومیک و طولانی، استرسکاری بالا به دلیل سرعت کار، پوسچر نامناسب به دلیل عدم آموزش کافی، نداشتن مرخصی و تعطیلات منظم، کار در محیطمرطوب از جمله ریسک فاکتورهای شغلی این اختلالات در شغل شیردوشی گاوداری ها می باشد. همچنین یافته های مطالعهنشان داد که اجرای همزمان مداخلات مهندسی ارگونومی و مدیریتی تاثیر بسزایی در کاهش اختلالات اسکلتی عضلانیمرتبط با کار و بهبود پوسچرهای کار داشته است.

Keywords:

اختلالات اسکلتی عضلانی , مداخله ارگونومی , پرسشنامه کرنل