ارزیابی ریسک خطرات در میادین تیر دانشجویان افسری به روش ترکیبی JSA و FMEA به منظور بهینه سازی اقدامات کنترلی

مقدمه و هدف : میادین تیر، محیطی آموزشی برای دانشگاه های افسری و پادگان های آموزشی می باشد. در این محیط، بهدلیل بهره گیری از سلاح گرم، افراد درگیر، با خطرات بلقوه فراوانی مواجه هستند. در همین رابطه، بررسی علمی ریسک هایموجود از الویت های اصلی در پیشگیری از حوادث پیشرو است.روش کار: با استفاده از روش های JSA و FMEA که روش هایی برای ارزیابی و سنجش ریسک در محیط های کاری است،ریسک های موجود در میادین تیر مورد بررسی قرار گرفته است. در دو روش یاد شده یک سری پرسشنامه آماده شده است وبین افراد درگیر با مسئله برای انجام نظر سنجی پخش می شود. در پرسشنامه مربوط به روش JSA ، دو پرامتر وخامت واحتمال رخداد خطر و در روش FMEA ، سه پارامتر وخامت، احتمال وقوع و احتمال کشف خطر ذکر شده است. با استفاده ازدو روش یاد شده، برای خطرات بلقوه در میادین تیر، معیار سنجشی کیفی و کمی به دست می آید که می توان خطرات بهوجود آمده را دسته بندی کرد.یافته ها: خطرات در چند پنج دسته آماده سازی تجهیزات، آماده سازی، مسیر حرکت، آماده سازی میدان تیر و حین تیراندازیگنجانده شد. خطرات به صورت 29 فعالیت مشخص شده اند. به وسیله روش JSA مشاهده شد که 13 مورد از 29 مورداقدامات بیشتری لازم دارد که در هشت مورد بایستی به صورت کاملا فوری باشد. به ترتیب اولویت، بررسی وضعیت انبار ونحوه نگهداری اسلحه ها و مهمات، بررسی دانش تیم انبارداری و نظارت بر عملکردشان، بررسی کارایی اسلحه های موجود درانبار و میزان حاضر به کاری آن ها، بررسی اسلحه و مهمات آماده ارسال به میدان تیر، بررسی نحوه کارآیی و راحتی وسایلایمنی موجود، بررسی وسایل جانبی مانند بلندگو، گوشی محافظ، پوکه گیر و ماسک های تهویه هوا، توجه به نحوه بارگیریمهمات و اسلحه ها، برگزاری جلسه مشاوره برای پرسنل تیرانداز و ارزیابی سطح سلامت روحی و روانی آن ها، ارزیابی دانشپرسنل تیرانداز و پرسنل مسئول، نظارت بر انتخاب پرسنل تامین و تیم پاکسازی میدان، نظارت بر هماهنگی با تیم پزشکیمجرب دارای وسایل مناسب درمانی، بررسی آب و هوای روز اعزام و تنظیم برنامه بر اساس پیشبینی آب و هوایی، بررسیمسیر حرکت وسیله به سمت میدان تیر، بررسی میزان خواب گروهان تیرانداز در روزهای منتهی به تیراندازی، بررسی وسایلنقلیه و میزان فرسودگی آن ها، بررسی فاصله های تعیین شده در میدان تیر، بررسی وضعیت سلاح های مورد استفاده در میدانتیر از نظر تغییرات ظاهری اورده شده است.نتیجه گیری: میادین تیر به دلیل سر و کار داشتن با اسلحه و وجود خطرات جانی فراوان، بی شک یکی از خطر خیزتریننقاط در دانشگاه های نظامی می باشد. در این راستا اقدامات لازم برای کنترل فعالیت های خطر زا بایستی در اسرع وقت صورتپذیرد. در همین راستا برای ارتقای سطح ایمنی میادین تیر بایستی در ابتدا به عواملی که در دو روش JSA و FMEA دارایاهمیت بالایی می باشند، توجهات مبسوطی کرد. در ادامه با الویت بندی مناسب فعالیت ها، اختصاص بودجه مکفی به میادینتیر، توجه به اقدامات کنترلی پیشنهادی، انجام اقدامات لازم در جهت کاهش خطرات موجود، می توان میزان ریسک موجود درمیادین تیر را کاهش داد. برای میل بدین مقصود بایستی در ابتدا کار گروهی تشکیل داد و خطرات مشاهده شده و ریسک هایموجود را به صورت کیفی بررسی کرد. در ادامه بایستی منابع مورد نیاز را برای این امر تخصیص داد. یکی از مسائل ابتدایی استفاده از کادر خبره برای قسمت فرماندهی و آموزش می باشد. با انتخاب افسران خبره از میان دانش آموختگان و پرسنل پایور شاغل می توان این مسئله را برطرف کرد.

Keywords:

تجزیه و تحلیل ریسک , FMEA , JSA , اولویت بندی ریسک , اقدامات کنترلی