ارزیابی ریسک ناشی از خطرات به روش تحلیل درخت خطا (FTA) در یک واحد صنعت پتروشیمی

زمینه و هدف: وجود مواد شیمیایی خطرناک و شرایط عملیاتی خاص در صنایع فرآیندی باعث شده احتمال وقوع حوادثفاجعه بار در آنها بسیار بالا باشد. حوادث احتمالی در این صنایع پتانسیل آسیب به کارکنان، محیط زیست و ساکنان مناطقاطراف را دارند. لذا با توجه به اهمیت موضوع، مطالعه حاضر با هدف ارزیابی ریسک ناشی از خطرات در یک صنعت پتروشیمیانجام گردید.مواد و روش ها: در این مطالعه مورد پژوهی شناسایی خطرات با ترسیم درخت خطا انجام گردید که پس از تعیین رویدادراس، علل به وجود آورنده آنها تحت عنوان رویداد میانی تا رسیدن به رویدادهای پایانی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. پساز تعیین برش های حداقل با استفاده از جبر بولی، احتمال وقوع رویداد راس ، تعیین رویدادهای با سطح ریسک غیر قابلتحمل، رتبه بندی رویدادهای فرعی و در نهایت رتبه بندی اهمیت رویدادهای پایه انجام شد.یافته ها: در این پژوهش در مجموع 76 رویداد شناسایی گردید که از بین آن ها 40 رویداد دارای سطح ریسک غیر قابلقبول، 31 رویداد سطح ریسک قابل تحمل و 5 رویداد نیز دارای سطح ریسک قابل قبول بودند. رویداد آتش سوزی مهم ترینو بیشترین رویداد با سطح ریسک غیر قابل قبول (عدد ریسک D5 و E5) بود که رویداد پایانی خطای انسانی در نصب صحیحگسکت در سطح برجسته فلنج با سهم 51/2 درصد، نقش مهمی در وقوع این رویداد دارد. نتیجه گیری: در وقوع آتش سوزی ها خطای انسانی در نصب صحیح گسکت در سطح برجسته فلنج نقش مهمی دارد کهآن نیز می تواند ناشی از بی توجهی و بی دقتی افراد، عجله در کار، بار کاری زیاد و یا بی تجربه بودن افراد باشد. لذا لازم استجهت کاهش این رویداد، نظارت بر کار در حین انجام تعمیرات، برگزاری دوره های آموزشی برای کارکنان و بازدید منظم ودوره ای از تجهیزات و اطمینان از عملکرد صحیح آن ها به عمل آید. نتایج این مطالعه نشان داد که روش تحلیل درخت خطابا وجود زمانبر بودن تکنیکی بسیار موثر و کاربردی برای صنایع فرآیندی می باشد. با توجه به این که در این صنایع، نقصهای بسیار جزیی (که اغلب از چشم تحلیل گران روش های کیفی دور می مانند) منجر به حوادث فاجعه باری می شوند،روش FTA (Fault Tree Analysis) می تواند این نقص ها را به خوبی شناسایی و تجزیه و تحلیل کند.

Keywords:

ارزیابی ریسک , تحلیل درخت خطا , FTA