لیلا مقصودی - گروه مهندسی بهداشت حرفه ای ، دانشگاه تربیت مدرس
سیدباقر مرتضوی - گروه مهندسی بهداشت حرفه ای ، دانشگاه تربیت مدرس
عمران احمدی - گروه مهندسی بهداشت حرفه ای ، دانشگاه تربیت مدرس
حسن اصیلیان مهابادی - گروه مهندسی بهداشت حرفه ای ، دانشگاه تربیت مدرس

زمینه و هدف: سازمان OGP آتش سوزی و انفجار را رایجترین حوادث مخازن سال 2000 تا 2010 گزارش نموده کهخسارت سنگینی را ایجاد کرده اند. لذا اهمیت موضوع مطالعات کمی ریسک بر روی این تجهیزات مورد توجه قرار گرفتهاست. رویکردهای ارزیابی ریسک در درجه اول به منظور کاهش خطر موجود در سیستم مهندسی به سطح قابل تحمل و حفظآن در طول زمان طراحی شده است.این کاهش خطر اغلب توسط موانع حفاظتی قرار گرفته در مسیر وقوع خطرات انجام می شود.مواد و روش ها: در این مطالعه با استفاده از روش گرافیکی bow-tie سناریو حوادث سریز مخازن اتمسفریک حاوی موادهیدروکربنی شناسایی شد. برای جمع آوری این داده ها از مصاحبه با پرسنل عملیاتی ، بررسی استانداردها و تجزیه و تحلیلحوادث استفاده شده است. آنالیز لایه های حفاظتی رویکردی مناسب برای تخمین کاهش نتایج ریسک شناخته شد. برایکمی سازی سناریو ها از نمادهای ریاضی بولین موجود درخت خطا و درخت رویداد استفاده شده است. داده های مورداستفاده برای کمی سازی سناریوها داده های موجود در منابع که میتوان آنها را با داده های عمومی شناخت می باشند.احتمالات مربوط به رویداد اصلی که سریز مخزن میباشد و همچنین احتمال شکست هریک از لایه های حفاظتی طراحی شدهمحاسبه گردید. با استفاده از داده های عمومی تجهیزات از منابع، ریسک حریق مخازن سقف شناور حاوی بنزین پالایشگاهنفت تهران ناشی از سریز مواد محاسبه شد.یافته ها: برای سناریو سریز مخزن 6 نوع مانع شناسایی شد که 3 عدد از آنها پیشگیرانه و 3 مورد کاهش دهنده میباشند. درشرایط فعلی پالایشگاه احتمال سریز مخزن 0/02478 به ازای هر بار پر کردن مخزن در سال میباشد. ریسک وقوع poolfire و گسترش حریق در این مخازن با در نظر گرفتن شرایط فعلی (5-)10×0/37 به ازای یک بار بارگیری در سال است. با افزایش لایه های حفاظتی و نصب سیستم های اتوماتیک پیشگیری از سریز پیش بینی میشود این مقدار به (7-)10×0/63 کاهش یابد و در صورت ایجاد شرایط تشخیص نشتی با استفاده از دتکتورهای گازی در محدوده دایک این مقدار(8-)10×3/5 به ازای یک بار بارگیری در سال خواهد رسید. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده میتوان به اهمیت افزایش لایه های حفاظتی برای پیشگیری از وقوع حریق پی برد. و اقدامات و برنامه ریزی های لازم را برای دستیابی به سطح قابل قبول ریسک انجام داد.

ارزیابی کمی ریسک ، سرریز شدن ، موانع حفاظتی ، آتش استخری ، روش پاپیونی