بررسی وضعیت بهداشت حرفه ای دامداری های سنتی شهرستان ساری در سال 1397

زمینه و هدف: جامعه دامپروری ایران در قالب صدها هزار واحد دامداری در اقصی نقاط کشور پراکنده است و غالبا بصورتسنتی و در چارچوب اقتصاد معیشتی خانوارهای روستایی، فعالیت می کند. بر اساس آمارها، تعداد قابل ملاحظه ای ازنیروهای کار نیز در این بخش اشتغال دارند. اما علیرغم چنین شرایطی، اطلاعات موجود در خصوص شرایط بهداشتی دامداریها و کارگران آن ها بسیار اندک است. این مطالعه به منظور بررسی وضعیت بهداشتی دامداری های سنتی در چند روستا ازبخش چهاردانگه شهرستان ساری انجام شده است.مواد و روش ها: این مطالعه به صورت مقطعی و توصیفی در میان دامداری های سنتی مناطق روستایی بخش چهاردانگهشهرستان ساری (n=53) طی زمستان سال 1397 به اجرا در آمد. نمونه ها به شکل سرشماری و از کلیه واحدهای فعالجمع آوری گردید. از این تعداد، 12 واحد به دلیل عدم فعالیت از مطالعه حذف گردیدند. داده ها با استفاده از فرم جمع آوریاطلاعات متناسب با اهداف پژوهش (پرسشنامه استاندارد)، و از طریق مصاحبه و مشاهده مستقیم توسط بهورزان و تکنیسینبهداشت محیط جمع آوری گردید. جهت پردازش اطلاعات از شاخص های آمار توصیفی و همچنین آزمون آماری کای دواستفاده شد. سطح معنی داری نتایج P<0/05 در نظر گرفته شد.یافته ها: پردازش داده های جمع آوری شده نشان داد که 78 درصد دامداری ها در خارج از منطقه مسکونی قرار دارند. جمعآوری فاضلاب تنها در 7/3درصد موارد از طریق کانال سرپوشیده به چاه جاذب هدایت می شد. همچنین در دفع فضولات حیوانی فقط در 10 دامداری بصورت روزانه جمع آوری صورت می گرفت. در 85 درصد موارد سرویس بهداشتی در محل وجودنداشت. از لحاظ بهداشت فردی نیز تنها 17 نفر (29/3 درصد) دارای کارت بهداشتی بوده اند و معاینات دوره ای برای 15 نفر(26 درصد) شاغلین انجام شده است. همچنین در استفاده از وسایل حفاظت فردی 19/5 درصد شاغلین بطور مرتباستفاده می نمودند و 72% شاغلین نیز در هیچ دوره آموزشی مرتبط با مسایل ایمنی و بهداشتی شرکت ننموده بودند. انجامآزمون آماری کای دو گویای ارتباط معنی داری میان نتایج مربوط به سطح تحصیلات و سابقه کار دامداران با پیروی از برخیمقررات ایمنی و بهداشتی بوده است.نتیجه گیری: نتایج گویای ضرورت توجه هر چه بیشتر از سوی مسئولین ذیربط در خصوص نظارت بر حسن اجرای قوانین وهمچنین اجرای برنامه های آموزشی و ارتقاء آگاهی های بهداشتی دامداران است. برقراری ارتباط و همکاری بین بخشی،واحدهای معاونت بهداشتی وزارت بهداشت، سازمان دامپزشکی و جهاد کشاورزی بسیار اثربخش خواهد بود.

Keywords:

دامدار , بهداشت حرفه ای , دامداری سنتی , بیماری های مشترک