بهمن افشار - معاونت بهره برداری شبکه آبیاری دز

آیین نامه مصرف بهینه آب کشاورزی و لزوم اجرای مفاد آن که موجبات صرفه جویی آب و تحویل حجمی آن را به نماینده تشکل های کشاورزی و نیز مصرف کنندگان حجمی عمده کشت صنعت ها، بر اساس الگوی کشت بیان می کند. در سال 1375 توسط هیئت محترم وزیران تصویب و از سال 1378 به شرکت های بهره برداری از شبکه های آبیاری ابلاغ شده است، از آنجاییکه طرح و عملی ساختن این موضوع نزد شرکتهای بهره برداری از شبکه های آبیاری مقدمتا نیاز به آگاهی عمومی کارکنان دست اندرکار و نیز همکاری و مساعدت دیگر دستگاه های ذیربط اجرایی، اجتماعی نام برده شده در آیین نامه مصرف بهینه داشته است و نهایتا با فراهم آوردن تمهیدات مربوطه و انتقال موضوع نزد کاربران آب در بخش های صنعت و کشاورزی اجرای آن عملی می شود. در این راستا تعیین میزان دقیق آب مورد نیاز گیاهان زراعی ، توجیه مشترکین از چگونگی محاسبه آب مصرفی و انطباق روش کاری آنان با نحوه مصرف آب ، میزان پرداخت آب بها و زمان عقد قرارداد، معضلات ناشی از تاخیر در زمان کاشت زراعت، تاخیر در زمان برداشت محصول و … تحقیقا آنان را به سمت روش های مصرف بهینه که می تواند شامل جلوگیری از تلفات آب مصرفی با انجام پوشش انهار داخلی مزرعه ، دفع علف های هرز درختان چند ساله روییده شده درمجاری انتقال آب، تسطیح و قطعه بندی اصولی مزارع، نوبت بندی دقیق آبیاری، تغییر الگوی کشت، تنظیم برنامه زراعی مطابق با شرایط فصل و … باشد هدایت نمایند. در این مقاله، ابتدا شروع بحث ضوابط و تعاریف فنی بهره برداری و نیاز آبی گیاهان شروع می شود، سپس میزان استفاده از آب کشاورزی در شبکه در مصارف حجمی و کشاورزی ادامه یافته و در خاتمه موانع اجرایی آیین نامه مصرف بهینه آب و راه کارهای عملی توضیح داده می شود.