ارزیابی ظرفیت کتاب های درسی ریاضی دوره متوسطه اول در ترویج یادگیری عمیق مفاهیم

در این مقاله، یک پژوهش تحلیل محتوا گزارش می­شود که هدف آن بررسی میزان توجه به یادگیری عمیق مفاهیم ریاضی در کتاب های درسی ریاضی دوره متوسطه اول است. بر این اساس محتوای سه سرفصل اعداد، اعمال و جبر از سه کتاب ریاضی هفتم، هشتم و نهم برای تحلیل انتخاب شد. در فرآیند تحلیل، هر مسئله به عنوان یک واحد تحلیل در نظر گرفته شد. چارچوب نظری از ادبیات پژوهشی مرتبط با هدف اخذ شد و پس از جرح و تعدیل چارچوب، مسائل از نظر چهار معیار پیچیدگی رویه ای ، نوع فرآیند حل ، تکرار و تمرین/کاربرد بررسی شدند. نتایج نشان داد که در معیار اول، در هر سه کتاب، تقریبا 80 درصد مسائل در طبقه­ی پیچیدگی رویه ای پایین بود؛ در معیار دوم، در دو کتاب پایه­ی هشتم و نهم، حدود 90 درصد مسائل با استفاده از رویه­ها قابل حل بودند و این میزان برای کتاب پایه­ی هفتم به 80 درصد می­رسید؛ در معیار سوم و چهارم نیز در هر سه کتاب، مسائل عمدتا در طبقات تکرار (60 درصد)  و تمرین (90 درصد) قرار گرفتند. در مجموع، نتایج تحلیل مسائل سه کتاب نشان داد که در سرفصل­های اعداد، اعمال و جبر، میزان تکرار تمرین های کمتر پیچیده که با استفاده از رویه های از قبل آموخته شده قابل حل هستند، زیاد است. این امر نشان می دهد که کتاب های درسی ریاضی متوسطه اول، با اهداف برنامه درسی قصد شده فاصله دارند و بیشتر بر یادگیری به روش تکرار و تمرین تکیه می کنند.

Keywords:

تحلیل محتوای کتاب درسی , یادگیری عمیق , درک رابطه ای , درک ابزاری