محمد مهدی حاج محمودی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان
ابراهیم قاسمی - استادیار گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان
محمد خوروش - دانشیار گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان

در این پژوهش، تاثیر جایگزینی بخشی از یونجه جیره غذایی با پسماندهای جانبی پر الیاف (تفاله و کاه) بر عملکرد گاوهای شیرده پرتولید بررسی شد. شمار هشت راس گاو هلشتاین پرتولید (5/2±54 کیلوگرم شیر) در قالب طرح مربع لاتین 4×4 به چهار جیره­ آزمایشی اختصاص یافتند. جیره­های آزمایشی حاوی میزان ثابتی ذرت سیلویی (سیلاژ) (2/19%) با نسبت متفاوتی از 1) 2/19% یونجه، 2) 8/3% یونجه، 8/5% کاه گندم و 8/5% تفاله چغندر (کاه-تفاله)، 3) 8/3% یونجه و 5/8% کاه (کاه) و 4) 8/3% یونجه و 2/10% کاه فراوری شده بودند. سطح انرژی، پروتئین و الیاف (peNDF) در همه جیره­ها یکسان بود، ولی الیاف هضم­نشده (uNDF) در جیره­های حاوی تفاله-کاه و کاه فراوری شده کمتر بود. نتایج نشان داد، جایگزینی یونجه با کاه-تفاله یا کاه فراوری شده منجر به افزایش گوارش­پذیری شد (01/0> P). همچنین، خوراک مصرفی در گاوهای تغذیه شده با منبع های الیافی جایگزین بیشتر از گاوهای تغذیه شده با جیره شاهد بود (01/0> P). تولید شیر و ترکیب های شیر تحت تاثیر جیره­های آزمایشی قرار نگرفت. از همین رو، کارایی تولید شیر خام با تغذیه جیره شاهد تمایل (08/0=P) به افزایش داشت. کارایی تولید شیر تصحیح شده برای چربی بین تیمارهای آزمایشی اختلافی نداشت. تغذیه با منبع های الیافی مختلف تاثیری بر  pHشکمبه، اسیدهای چرب فرار و رفتار جویدن نداشت، اما نسبت استات:پروپیونات (06/0=P) را افزایش داد. جایگزینی بخشی از یونجه با کاه با/بدون تفاله منجر به افزایش گوارش­پذیری و خوراک مصرفی شد ولی کارایی شیر خام تولیدی تمایل به کاهش داشت.

الیاف های هضم نشده, تفاله چغندر, کاه گندم, کنسانتره به علوفه