حامد خلیلوندی - استادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
مهدی دهقان بنادکی - استاد، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
رسول پیرمحمدی - استاد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
بهزاد اسدنژاد - دانشجوی دوره دکتری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه

در این پژوهش، ارزیابی میزان مواد مغذی و الگوی اسیدهای چرب، میزان مقاومت در برابر هیدروژنه شدن زیستی (بیوهیدروژناسیون) شکمبه ای، میزان آزادسازی روغن در نمک های کلسیمی پوشش­دار روغن ماهی در شرایط آزمایشگاهی اثر این نمک­ها در شرایط درون تنی بر میزان گوارش پذیری مواد مغذی و فراسنجه­های مایع شکمبه در مقایسه با روغن ماهی و نمک های کلسیمی بدون پوشش با استفاده از دام های فیستولادار مطالعه شد. پوشش­دار کردن منابع کلسیمی سبب افزایش کارایی محافظتی اسیدهای چرب غیراشباع در شکمبه شد (05/0P<). پوشش دار کردن مکمل های کلسیمی تفاوت معنی داری در میزان آزادسازی شکمبه ای مکمل ها ایجاد کرد ولی تفاوتی در میزان آزادسازی روغن از ترکیب مکمل ها در دیگر بخش های دستگاه گوارش و میزان آزادسازی در کل دستگاه گوارش وجود نداشت (05/0 P<). مکمل های محافظت شده در مقایسه با روغن آزاد، سبب افزایش گوارش پذیری مواد مغذی مختلف شدند (05/0P<). استفاده از روغن ماهی به صورت محافظت نشده موجب کاهش میزان تولید استات و افزایش پروپیونات و کاهش میزان نیتروژن آمونیاکی و جمعیت پروتوزوآ شکمبه شد. بود یا نبود پوشش روی نمک های کلسیمی تاثیری در ارتباط با فراسنجه های شکمبه نداشت (05/0 P> ). پوشش دهی مکمل های کلسیمی سبب افزایش محافظت اسیدهای چرب غیراشباع در برابر هیدروژنه شدن زیستی شکمبه ای شده و تاثیر نامطلوبی بر شاخصه های مختلف تغذیه ای حیوانات نداشت. استفاده از میزان پوشش 10 درصد وزنی را می توان بهترین میزان پوشش با توجه به داده های مربوط به ترکیب شیمیایی، الگوی اسیدهای چرب، هیدروژنه شدن زیستی و آزادسازی در بخش های مختلف دستگاه گوارش دانست.

اسیدهای چرب غیراشباع, امگا-3, پوشش دهی, محافظت شکمبه ای