رستم عبداللهی آرپناهی - استادیار، گروه علوم دام و طیور، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران
محمد رزم کبیر - استادیار، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان
محمدباقر صیادنژاد - کارشناس ارشد، مرکز اصلاح نژاد و بهبود تولیدات دامی ایران
علیرضا اقبال - کارشناس ارشد، مرکز اصلاح نژاد و بهبود تولیدات دامی ایران

با توسعه مدل های آماری مختلط برای ارزیابی صفات تکرارشده در طول زمان، مدل رگرسیون تصادفی (RRM) جایگزین مدل دوره شیردهی (LM) شده است. کمترین شمار رکورد روز آزمون لازم در هر دوره شیردهی به ازای هر حیوان برای جایگزینی LM با RRM یک چالش در ارزیابی ژنتیکی است. در این بررسی از 381236 رکورد روز آزمون مربوط به 44117 گاو شیری از هشت گله با دوره شیردهی اول استفاده شد. بر پایه شمار رکورد روز آزمون هر دام، گاوها در پنج گروه حداقل دو رکورد روز آزمون (2≥)، حداقل چهار رکورد روز آزمون (4≥)، حداقل شش رکورد روز آزمون (6≥)، حداقل هشت رکورد روز آزمون (8≥) و حداقل ده رکورد روز آزمون (10≥) دسته­بندی شدند. همبستگی رتبه­ای بین ارزش­های اصلاحی RRM و LM با استفاده از همه رکوردها بدون توجه به شمار رکورد روز آزمون هر دام 44/0 برآورد شد و همچنین همبستگی بین دو مدل با استفاده از 2≥ رکورد روز آزمون 71/0 برآورد شد. هنگامی که 10 درصد دام های برتر در دو مدل با هم مقایسه شدند، همبستگی بین RRM و LM به کمتر از 08/0 کاهش یافت. در RRM همبستگی بین EBV گاوهای برتر با حداقل دو رکورد روز آزمون با حداقل ده رکورد روز آزمون برابر با 85/0بود. میانگین درستی EBV­ها با استفاده از مدل رگرسیون تصادفی 65/0 و در مدل دوره شیردهی 61/0 به دست آمد. به طورکلی استفاده از RRMهنگامی بیش از دو رکورد روز آزمون به ازای هر حیوان استفاده شود نسبت به LM ارجح است و لذا پیشنهاد می­شود از RRM باحداقل دو رکورد روز آزمون به جای LM استفاده شود.

تولید شیر, رگرسیون تصادفی, هلشتاین, همبستگی رتبه ای, مدل دوره شیردهی