افسانه نیکوکار - استادیار بخش کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
ساسان ترابی - دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی، پردیس بین الملل دانشگاه فردوسی مشهد

طراحی و اجرای بیمه آب و هوایی شاخص دما-رطوبت یک ابزار مناسب مدیریت خطرپذیری است که می تواند آسیب و زیان دامداران را در برابر تنش گرمایی کاهش داده و به تثبیت درآمد آن ها منجر شود. با توجه به این مهم در این پژوهش، این نظام بیمه ای برای فعالیت پرورش گاو شیری در شهرستان دماوند طراحی شده است. داده های مورد نیاز به صورت ماهانه و از مدیریت جهاد کشاورزی و ایستگاه هواشناسی شهرستان دماوند برای دوره 95-1391 گردآوری شد. به دلیل انعطاف پذیری رهیافت مفصل و دقت بالا در اندازه گیری ساختار وابستگی، از این روش برای تبیین تابع توزیع همزمان و اندازه گیری آسیب مورد انتظار استفاده شد. نتایج نشان داد، بین عملکرد گاو شیری (شیر) و شاخص دما-رطوبت همبستگی منفی قوی وجود دارد که توسط مفصل کلایتون چرخشی منفی بهتر از دیگر مفصل های تبیین می شود. حق بیمه شاخص هوایی برای گاو شیری 65/610 هزار ریال در سطح پوشش 100 درصد محاسبه شد. همچنین آسیب مورد انتظار ناشی از تنش گرمایی در سطح پوشش 100 درصد برابر 42 کیلوگرم در ماه برای هر راس گاو شیری به دست آمد که با توجه به شمار کل گاوهای شیری در شهرستان (2207 راس) آسیب و زیان کل ناشی از تنش گرمایی برابر با 92694 کیلوگرم در ماه و رقمی بالغ بر 2/1 میلیارد ریال در ماه محاسبه شد. با توجه به بزرگ بودن آسیب و زیان ناشی از تنش گرمایی و اهمیت شیر در سلامت جامعه، توصیه می شود مسئولان و سیاست گذاران به طراحی این نظام بیمه ای در کل کشور توجه خاص و ویژه کنند.

بیمه شاخص آب و هوایی, دماوند, شاخص رطوبتی- دمایی, گاو شیری