صابر محمد مقصودی - دانشجوی دکتری، گروه علوم دامی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
حسن مهربانی یگانه - دانشیار، گروه علوم دامی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
اردشیر نجاتی جوارمی - استاد، گروه علوم دامی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
نوید یوسفی مشعوف - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، گروه علوم دامی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

اسب عرب از قدیمی­ترین نژادهای اسب جهان است. این نژاد عملکرد بسیار خوبی در مسابقات استقامتی و به طورکلی عملکرد ورزشی داشته و در تشکیل برخی نژادهای مهم جهان نقش داشته است. در مقابل، اسب کرد که بیشتر در زمین های ناهموار و مناطق کوهستانی زندگی می­کند، مناسب سواری در مناطق کوهستانی و مسابقات چوگان است. برای بررسی ساختار جمعیت و شناسایی قطعه های کروموزمی تحت انتخاب در این دو جمعیت، از 38 اسب عرب و 58 اسب کرد نمونه خون و مو گرفته شد. نمونه­ها پس از استخراج DNA، توسط 670K Axiom Equine Genotyping Array تعیین نژادگان (ژنوتیپ) شدند. تحلیل مولفه­های اصلی (PCA) روی داده های به دست آمده از تعیین نژادگان انجام شد؛ سپس آماره Fst برای هر SNP محاسبه و برای جلوگیری از اثر تنوع تصادفی ذاتی Fst محاسبه شده برای تک SNP، آن­ها در طول هر کروموزوم همگن شدند. نتایج به دست آمده از تحلیل مولفه­های اصلی این دو جمعیت نشان داد اسب­های عرب ایرانی نسبت به اسب­های کرد تنوع ژنتیکی بالاتری دارند. در این تحقیق، نشانه­های انتخاب در شش جایگاه ژنگانی (ژنومی) شناسایی شد که بالاترین میزان آماره Fst در کروموزم شماره 8 مشاهده شد. حاشیه­نویسی جایگاه­های تحت انتخاب منجر به شناسایی ژن­هایی همانند ژن­های CaMKK2، ATP2A2 و MLXIP شد، که به احتمال با عملکرد در مسابقات استقامتی و­ به طورکلی عملکرد ورزشی در اسب­ها مرتبط هستند و برای بررسی های بیشتر پیشنهاد می­شوند.

تنوع ژنتیکی, نژاد اسب عرب, نژاد اسب کرد, نشانه های انتخاب