فاطمه حسینی - استادیار، گروه آمار، دانشکده ریاضی، آمار و علوم کامپیوتر، دانشگاه سمنان، ایران
امید کریمی - استادیار، گروه آمار، دانشکده ریاضی، آمار و علوم کامپیوتر، دانشگاه سمنان، ایران
نیلوفر جواهری - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، گروه آمار، دانشکده ریاضی، آمار و علوم کامپیوتر، دانشگاه سمنان، ایران

مدل­های حیوانی برای مدل­بندی مشاهده های مربوط به عملکرد حیوان با همبستگی ژنتیکی استفاده می­شوند. این مدل­ها متعلق به کلاس مدل­های مختلط خطی تعمیم­یافته هستند و همبستگی ژنتیکی موجود بین داده­ها توسط تاثیر تصادفی با ارزش اصلاحی به مدل اضافه می­شود. از جمله هدف های این مدل­ها، برآورد مولفه­های واریانس است. در این پژوهش رهیافت بیزی تقریبی برای برآورد مولفه های واریانس مدل حیوانی ارائه و با رهیافت بیزی مرسوم مقایسه شد. برای این منظور مجموعه داده شبیه­سازی شده با 1084 رکورد مربوط به حیوان فرضی استفاده شد. مشاهده های وزن حیوان هنگام تولد است. این مجموعه داده شامل کد حیوان، کد مادر، کد پدر، جنسیت و سال تولد است. جنسیت به عنوان اثر ثابت و اثرهای مادری، حیوان و سال تولد به صورت عامل های تصادفی در نظر گرفته شدند. چهار مدل با رهیافت بیزی مرسوم برازش و با یک معیار مدل­گزینی مدل مناسب انتخاب شد. رهیافت بیزی تقریبی روی مدل مناسب پیاده­سازی شد. زمان محاسبات با رایانه به ویژگی های (Intel Core i7, 4GB, 2.7 GHz) برای رهیافت بیزی مرسوم حدود 120 ثانیه و با رهیافت بیزی تقریبی کمتر از 10 ثانیه به طول انجامید. برای بررسی نکویی برازش معیار ریشه میانگین توان دوم خطای نسبی محاسبه شد که به ترتیب 1568/0 و 1499/0  برای رهیافت بیزی مرسوم و بیزی تقریبی به دست آمد. برای بررسی تفاوت نداشتن معنی­دار بین برازش وزن حیوان توسط دو رهیافت، آزمون تی (T) استفاده شد که میزان احتمال آزمون 98/0 به دست آمد و فرضیه صفر برابر بودن میانگین برازش وزن حیوان از دو رهیافت برابرند، پذیرفته شد.

رهیافت بیزی تقریبی, ژنتیک افزایشی, مدل حیوانی, وراثت