سمیه پنجه شیری - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان
مرادپاشا اسکندری نسب - دانشیار و استادیار، دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان
محمدباقر زندی باغچه مریم - استادیار، دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان
محمدحسین مرادی - استادیار، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه اراک

هدف از این تحقیق برآورد فراسنجه ها و روند ژنتیکی صفت امتیاز یاخته­های بدنیبا استفاده از رکوردهای روز آزمون تولید شیر گاوهای هلشتاین ایران بود. داده­های مورداستفاده شامل 407167 رکورد روز آزمون بین سال­های 1388 تا 1392 مربوط به دوره شیردهی اول بود که توسط مرکز اصلاح نژاد و بهبود تولیدات دامی کشور گرد­آوری شده بود. شمار یاخته­های بدنی2 با تبدیل لگاریتمی به امتیاز یاخته­های بدنی تبدیل شد. برآورد فراسنجه های ژنتیکی با استفاده از مدل تابعیت (رگرسیون) تصادفی با روش آماری بیزی مبتنی بر نمونه­گیری گیبس انجام شد. روند مشاهده شده برای واریانس ژنتیکی افزایشی و محیطی دائمی همسان و در اوایل دوره شیردهی بالاتر از دیگر روزهای شیردهی برآورد شد. وراثت­پذیری امتیاز یاخته­های بدنی برای دوره شیردهی اول 023/0 تا 065/0 برآورد شد. تکرارپذیری در آغاز و پایان دوره شیردهی بیشترین میزان نسبت را داشت. همبستگی ژنتیکی افزایشی بین روزهای 5 و 305 دوره شیردهی برآورد شد. روند ژنتیکی امتیاز یاخته­های بدنی در سال­های مختلف تغییر به نسبت زیادی داشت و تغییرپذیری ژنتیکی امتیاز یاخته­های بدنی از روند مشخصی پیروی نمی­کند.

رکوردهای روز آزمون, مدل تابعیت تصادفی, امتیاز یاخته های بدنی, نمونه گیری گیبس