اکبر یعقوبفر - استاد، موسسه تحقیقات علوم دامی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
مجید کلانتر - استادیار، مرکز تحقیقات و آموزش جهاد کشاورزی استان قم، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران و دانشجوی سابق دکتری، دانشگاه شهرکرد
فریبرز خواجعلی - استاد، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد

به منظور بررسی تاثیر کربوهیدرات غیرنشاسته ای جیره های مختلف مکمل شده با آنزیم یا بدون آن بر عملکرد و ویژگی های فیزیولوژیک جوجه گوشتی آزمایشی در قالب طرح کامل تصادفی با پنج تیمار در پنج تکرار (شمار 25 قطعه در هر تکرار) با شمار 625  قطعه جوجه یک روزه مخلوط راس 308 در دو مقطع 1 تا 21 روزگی و 22 تا 42 روزگی اجرا شد. تیمارها به ترتیب شامل شاهد، گندم، گندم با آنزیم، جو و جو با آنزیم بودند. بر پایه نتایج به دست آمده مشخص شد تاثیر جیره های مختلف بر صفت خوراک مصرفی روزانه، افزایش وزن روزانه و ضریب تبدیل خوراک جوجه ها در کل دوره پرورش معنی دار و جیره های مکمل شده با آنزیم، میانگین های بهتری نسبت به جیره های بدون آنزیم داشتند (01/0 p<). تغییر اندازه پرزهای روده در هر سه قسمت روده وجود داشت و جیره های گندم و جو بدون آنزیم باعث کاهش ارتفاع پرز، افزایش ضخامت و عمق کریپت شدند (01/0 p<). همچنین آن ها باعث افزایش فعالیت آنزیمی لوزالمعده و غلظت آنزیمی سرم شدند (01/0 p<)، اما مکمل سازی جیره ها با آنزیم باعث جبران این آسیب ها شد (01/0 p<). تغییر بیان ژن های انتقال دهنده مواد مغذی و تولید موسین برای جیره های آزمایشی در روده باریک معنی دار بود (01/0 p<). گندم و جو بدون آنزیم بیشترین بیان ژن انتقال مواد مغذی و تولید موسین را داشتند اما مکمل سازی با آنزیم باعث کاهش این مقادیر شد (01/0 p<). در کل استفاده از جیره های با کربوهیدرات غیرنشاسته ای مختلف بدون آنزیم باعث آسیب به عملکرد و صفات فیزیولوژیک جوجه ها شد، ولی مکمل سازی با آنزیم اثرگذاری منفی ایجادشده را خنثی کرد.

بیان ژن, جوجه گوشتی, ریخت شناسی روده, فعالیت آنزیمی, کربوهیدرات غیرنشاسته ای