بهبود سطح تحمل شوری ژنوتیپ های گندم با بهره گیری از دای آلل

شوری از مهم ترین عوامل محیطی است که به شدت از رشد گیاه ممانعت می کند. به منظور بهبود سطح تحمل شوری گیاه گندم از طریق تلاقی دای آلل، 6 ژنوتیپ اصلاح شده (آرتا، بزوستایا، کوهدشت، مغان3، اوحدی و استار) و 15 نتاج حاصل از تلاقی یک طرفه این ژنوتیپ ها (بزوستایا×کوهدشت، بزوستایا×اوحدی، بزوستایا×مغان3، بزوستایا×آرتا، بزوستایا×استار، کوهدشت×اوحدی، کوهدشت×مغان3، کوهدشت×آرتا، کوهدشت×استار، اوحدی×مغان3، اوحدی×آرتا، اوحدی×استار ، مغان3×آرتا، مغان3×استار، آرتا×استار) ، در دو سطح شوری (0 و20 دسی زیمنس بر متر) و در گلخانه، به صورت یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی، در سه تکرار کاشته شدند. ارزیابی هدایت الکتریکی آب و محلول های ورودی و آب خروجی از گلدان، به مدت دو هفته به طول انجامید و بعدازآن صفاتی از قبیل محتوای نسبی آب برگ، تنظیم اسمزی، عملکرد بذر، وزن صد دانه، تعداد بذر در هر سنبله و فعالیت آنزیم کاتالاز و پراکسیداز، اندازه گیری شدند. نتایج آزمایش نشان داد، که با افزایش شوری، صفات مربوط به عملکرد و محتوای نسبی آب برگ گندم نان، کاهش قابل توجهی یافتند. در صفات مربوط به عملکرد و محتوای نسبی آب برگ، ژنوتیپ های آرتا و اوحدی بیش ترین کاهش را در شرایط تنش نسبت به شاهد نشان دادند. این در حالی است که نتاج حاصل از تلاقی این دو ژنوتیپ حساس، کاهش شدیدی را در صفات مرتبط با عملکرد داشتند. میزان فعالیت آنزیم کاتالاز و پراکسیداز در شرایط تنش در نتاج حاصل از تلاقی بزوستایا و کوهدشت در هر دو والدین، منجر به ایجاد تحمل نسبت به شرایط تنش گردید. نتایج نشان داد، با توجه به برتری نتاج، می توان از طریق تلاقی های هوشمند در جهت بهبود تحمل شوری گیاهان اقدام کرد.

Keywords:

آنزیم کاتالاز , پراکسیداز , تنظیم اسمزی , شوری , صفات مرتبط با عملکرد , گندم , محتوای نسبی آب برگ