هما عزیزی - دانشجوی دکترای اکولوژی گیاهان زراعی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
پرویز رضوانی مقدم - استاد گروه زراعت دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
مهدی پارسا - دانشیار گروه زراعت دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
محمود شور - دانشیار گروه باغبانی دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

به­منظور ارزیابی رفتار جوانه­زنی بذر گل حسرتتحت شرایط آزمایشگاهی، آزمایشی به­صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل چینه­بندی (پرایمینگ) در سه سطح (چینه­بندی گرمایی، چینه­بندی سرمایی و شاهد)، اسیدجیبرلیک در دو سطح (صفر و 500 پی­پی­ام) و دماهای انکوباسیون در 8 سطح (2، 5، 10، 15، 20، 25، 30 و 35 درجه سلسیوس) بود. پس از اعمال تیمارهای چینه­بندی، تیمار اسیدجیبرلیک اعمال و سپس ارزیابی واکنش جوانه­زنی بذر در دماهای ثابت درون ژرمیناتور انجام گرفت. درصد، سرعت، یکنواختی و میانگین زمان جوانه­زنی مورد بررسی قرار گرفت. تنها در تیمار چینه­بندی گرمایی، جوانه­زنی انجام شد. اثر دما بر کلیه صفات مورد مطالعه معنی­دار بود. جوانه­زنی با روند بسیار کندی آغاز شد، پس از قرارگرفتن بذرها در دماهای انکوباسیون، حداقل 40 روز طول کشید تا اولین جوانه­ها ظاهر شوند. با افزایش دما در بازه دمایی 5 تا 15 درجه سلسیوس درصد جوانه­زنی افزایش یافت و پس از آن با افزایش دما از 15 درجه به بعد کاهش درصد جوانه­زنی مشاهده شد و در 25 درجه سلسیوس جوانه­زنی متوقف گردید. یکنواختی جوانه­زنی در دمای 20 درجه سلسیوس بیش­تر از سایر دماها بود. بالاترین میانگین زمان جوانه­زنی در 20 درجه و کم­ترین آن در 15 درجه سلسیوس به­دست آمد. اسیدجیبرلیک (به­صورت منفرد) اثری روی جوانه­زنی نداشت. بر اساس تخمین دو مدل برازش داده شده، دماهای پایه، مطلوب و حداکثر به­ترتیب در دامنه (72/1-38/1)، (10/16-75/12) و (65/25-12/24) درجه سلسیوس به­دست آمد.

چینه بندی, خواب مورفوفیزیولوژیک, دماهای کاردینال, یکنواختی جوانه زنی