خانمناز عبادی گل تپه - کارشناسی ارشد زیست فناوری دریا، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه خلیج فارس بوشهر
احمد شادی - استادیار گروه زیست فناوری دریا، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه خلیج فارس بوشهر

ترکیبات زیست فعال به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم میشوند. ترکیبات زیست فعال اولیه برای رشد موجودات زنده ضروری بوده اما ترکیبات زیست فعال ثانویه برای زندگی موجودات ضروری نبوده و از ترکیبات زیست فعال اولیه به وجود میآیند. بیشتر ترکیبات زیست فعال ثانویه بقا جاندار را موجب میشوند. میکروارگانیسمهای دریایی به صورت آزادزی و یا همزیست با گیاهان و حیوانات دریایی زندگی میکنند و بسیاری از ترکیبات زیست فعال دریایی اغلب توسط میکروارگانیسمهای همزیست تولید میشوند. میکروارگانیسم های همزیت با اسفنج، ریز جلبکها ، باکتریها و قارچهای دریایی از منابع عمده ترکیبات زیست فعال میباشند. ترکیباتی که توسط اسفنجها تولید میشوند شامل: استروئیدها و نوکلئوزیدهای غیر معمول، ترکیبات ضد التهاب مانند کلاتریول و هالی پپتین است. اسیدهای چرب دارای امگا 3، انواع توکسینها، رنگدانهها و استرول ها از ریز جلبکها به دست میآید. باکتریهای دریایی تولید کننده ترکیباتی مانند لوبوفورین، بریوستاتین، ماکرولاکتین، سالین آمید، استئوجنین و آستاگزانتین میباشند. قارچهای دریایی ترکیباتی مانند دندروفیلین، پستالون اسکالوسماید، ارموفیلین و غیره تولید میکنند. ترکیباتی مانند بریوستاتین نیز از بریوزواها به دست میآید. تنوع موجودات و محصولات دریایی در مقایسه با منابع خشکی بسیار بالا بوده و میکروارگانیسمهای دریایی منابع مهم ترکیبات جدید محسوب میشوند. در نتیجه کشف ترکیبات زیست فعال جدید از منابع دریایی ضرورت تحقیق بر روی موجودات دریایی را نشان می دهد.

ترکیبات زیست فعال ثانویه, میکروارگانیسمهای دریایی, صنایع داروسازی