فهیمه حسینی بالام - استادیار دانشگاه اصفهان
فهیمه سعیدمهر - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان، گروه فیزیک

دریای خزرگرچه حوضه آبی بسته است، اما ب ه دلیل گستره زیاد ، عمق بسیار آن و همچنین سامان ه های مختل ف گذر ای جوی بر روی آن نقش مهمی را در فر ایندهای جوی ، تعادل آب و هوای منطقه ای ایفا می کند. بنابراین بررسی برهم کنش بین عوامل آب و هوایی در این دریا، از اهمیت ویژه ای برخورداراست و شناخت مکانیسم و الگوهای مربوط ه ضرورت می یابد. در این بین دمای سطح آب، مهم ترین پارامتر دریایی محسوب م ی شو دکه با استفاده از الگوها و تغییرات آن می توان به تغییرات بسیاری از متغیرهای دیگر نیز دست یافت. در این بررسی سعی بر این است که الگوی فضای ی- زمانی دمای سطح دریای خز ر و عوامل موثر بر آن تعیین شوند . برای این منظور داده های سطحی آب دریای خزر در یک دوره 19 ساله با استفاده از روش توابع متعامد تجربی مورد بررسی قرار گرفت . در تحلی ل انجا م شده ، داده ها ی میانگین ماهانه ی دما برای 60 نقطه فضایی مورد استفاده قرار گرفت و ب ه کم ک آنا لیز توابع متعامد تجربی 1 مقادیر ویژه و بردارهای ویژ ه و سری های زمانی 2 برای مدهای اصلی محاسبه شد و در نهایت چهار مد اصلی انتخاب شده مورد تحلیل قرار گرفت و عوامل موثر هر یک تعیین شد

دریای خزر، دمای سطح دریا، الگوی فضایی- زمانی، مد فضایی