کیمیا کمایی - دانش آموخته کارشناسی ارشد سازه های آبی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز.
مهدی قمشی - استاد گروه سازه های آبی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز

یکی از مهم­ترین مشکلاتی که پس از احداث سد به­وجود می­آید، پدیده رسوب­گذاری در مخزن سد می­باشد. آگاهی از وضعیت سرعت پیشانی جریان غلیظ یکی از پارامترهایی است که در مخازن سدها بسیار حایز اهمیت است. به­منظور بررسی سرعت پیشانی جریان غلیظ میانگذر در سیال با لایه­بندی شوری یک سری آزمایش جریان غلیظ انجام شد. جریان غلیظ رسوبی در یک فلوم به طول 8 متر، عرض 34 سانتی­متر و ارتفاع 70 سانتی­متر  با چهار دبی یک، 5/1، 2 و 5/2 لیتر بر ثانیه،  چهار غلظت پنج، 10، 15 و 20 گرم بر لیتر و سه شیب 5/2، 25/3 و چهار درصد ایجاد گردید. نتایج نشان داد که با افزایش هر یک از پارامترهای دبی، غلظت و شیب، سرعت پیشانی جریان غلیظ در نقطه جداشدگی افزایش می­یابد. با استفاده از نرم افزار SPSS ضریب رابطه کولگان در نقطه جداشدگی 67/0 به­دست آمد و در قسمت ابتدایی جریان غلیظ میانگذر به مقدار 6/0 کاهش یافت. با استفاده از آنالیز ابعادی رابطه­ای برای برآورد سرعت پیشانی جریان غلیظ در نقطه جداشدگی در شرایط دبی، غلظت و شیب متغیر ارایه گردید. هم­چنین سرعت پیشانی در قسمت ابتدایی جریان غلیظ میانگذر (5/0 متر بعد از جداشدگی) با سرعت پیشانی جریان غلیظ میانگذر در ادامه مسیر حرکت مقایسه شد و یک رابطه برای سرعت پیشانی جریان غلیظ میانگذر در مسیر حرکت خود در لایه­بندی شوری حاصل گردید. 

رسو ب گذاری, مخزن سد, جریان غلیظ, نقطه جداشدگی