فهیمه توریان - استادیار، گروه بهداشت مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تخصصی فناوری های نوین آمل، آمل، ایران
محمدرضا امیری - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم و صنایع غذایی، موسسه آموزش عالی خزر، محمودآباد، ایران

اکسیداسیون لیپیدها و رشد میکروبی ازجمله عوامل موثر بر خصوصیات کیفی و فسادپذیری گوشت در طی نگهداری است. در این مطالعه به کارگیری پوشش خوراکی کیتوزان، کنسانتره ازگیل، اسانس زنجبیل به تنهایی و در ترکیب با یکدیگر برکاهش فساد شیمیایی و افزایش زمان ماندگاری گوشت مرغ نگهداری شده در دمای یخچال موردبررسی قرارگرفت. ۸ گروه موردبررسی طی یک دوره ۱۲ روزه در دمای یخچال نگهداری شده و ازنظر شاخص های شیمیایی اکسیداسیون اولیه (PV) ، ثانویه (TBA) و شاخص بازهای فرار (TVB-N) و میکروبیولوژیکی (شمارش باکتری های مزوفیل هوازی و سرمادوست)، ارزیابی حسی در روزهای صفر، ۴، ۸ و ۱۲ موردبررسی قرار گرفتند. تست توتال فنل و قدرت احیاکنندگی نیز به منظور بررسی خواص ضداکسایشی انجام گردید. براساس نتایج حاصل از دستگاه گاز کروماتوگراف-طیف سنج جرمی (GC-MS) ترکیبات اسانس زنجبیل آلفا-زینجیبرن (۳۶/۵۴ درصد)، بتا-سسکوایفلاندرن (۱۶/۴۵ درصد) و ترانس-گاما-کادینن (۱۰/۲۷ درصد) بودند. نتایج نشان داد که در تیمارهای پوشش داده شده با کیتوزان حاوی اسانس زنجبیل ۲ درصد و کنسانتره ازگیل شمارش شاخص های میکروبی ذکرشده در مقایسه با گروه کنترل به صورت معنی داری کاهش یافت (۰/۰۵> P) و شاخص های اکسیداسیون در مدت زمان نگهداری، تغییرات کمتری داشته و با اختلاف معنی دار (۰/۰۵> P)، قوی ترین اثر ضداکسایشی و حسی نسبت به سایر گروه ها را به خود اختصاص داد. نتایج میکروبیولوژیکی، شیمیایی و حسی این مطالعه نشان داد که اثر پوشش کیتوزان همراه با کنسانتره ازگیل و اسانس ۲ درصد باعث حفظ کیفیت و افزایش ماندگاری به مدت ۱۲ روز در در شرایط یخچالی شد.

اسانس زنجبیل, پوشش کیتوزان, فساد, فیله مرغ, کنسانتره ازگیل